Türk kültüründe kapı ve eşik

Abstract

Bu çalışmanın konusu “Türk Kültüründe Kapı ve Eşik”tir. Kapı ve eşik insanın barınma mekânlarında koruyuculuk ve sınır belirleme gibi başlıca önemli özellikleriyle öne çıkan bir geçiş mekânıdır. Kapı ve eşik doğa ile medeniyeti, kutsal ile kutsal dışını, içeri ile dışarıyı, aileden olan ile yabancıyı ayıran bir sınır çizgisidir. Ritüellerle işaret edilen bir kült mekânıdır. Kapı ve eşik aynı zamanda zengin bir semantik içeriğe sahiptir. Üzerine yüklenen anlamlar kapı ve eşiğin çeşitli alanlarda sembolleşmesini sağlamıştır. Tezimizde Türk kültürü ve Türk mitolojisi, kamlık geleneği, Türk destanları, dini tasavvufi halk kültürü ve edebiyatı, âşıklık geleneği ve Türk halk hikâyeleri, geleneğe bağlı toplumsal uygulamalar, çeşitli inanış, uygulama ve tören ile halk edebiyatı ürünleri olarak ayırdığımız bölümler içerisinde kapı ve eşiğe dair inanış ve uygulamaları inceledik. Tezimizde yazılı ve sözlü kaynaklar kullanılarak Türk kültüründe kapı ve eşiğe dair olan birikim değerlendirilmiştir.

The subject of this study is "Door and Threshold in Turkish Culture". The door and threshold are a transition space that stands out with its main important features such as protection and demarcation in the shelters of people. The door and threshold are a boundary line that separates nature and civilization, the sacred and the unholy, the inside and the outside, the family and the stranger. It is a cult place marked by rituals. The door and the threshold also have a rich semantic content. The meanings loaded on it have made the door and threshold symbolize in various areas. In our thesis, Turkish culture and Turkish mythology, shaman tradition, Turkish epics, religious mystical folk culture and literature, minstrel tradition and Turkish folk tales, traditional social practices, various beliefs, practices and ceremonies, and folk literature products within the sections we divide into examined beliefs and practices. In our thesis, the knowledge of the door and threshold in Turkish culture has been evaluated by using written and oral sources.