Turist rehberlerinin performansının ve hizmet verme yatkınlığının davranışsal niyet üzerindeki etkisi: Yerli turistler üzerinde bir araştırma

Abstract

Turizm sektörüne ve turistik faaliyetlere yönelik hem küresel hem ulusal çapta artan talebin karşılanmasında turizm sektörünü ilgilendiren tüm dinamiklerin sürekli bir gelişim ve adaptasyon içinde olduğu görülmektedir. Turist rehberliği mesleği ise bu dinamikler arasında turistik seyahatin başlangıcından bitişine kadar sunacağı performans ve hizmetlerle etkin bir rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı turist rehberlerinin performans ve hizmet verme yatkınlıklarının (HVY) yerli turistlerin davranışsal niyetleri (DN) üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda çalışmada nicel bir araştırma yöntemi benimsenmiş, veri toplama amacıyla anket çalışması uygulanmıştır. Anket çalışması kapsamında örneklem yöntemi olarak kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak İzmir ilini 2022 yılı Mayıs-Ağustos ayları arasında rehberli turlarla ziyaret eden yerli turistlere, elden, acentalar ve online anket formu vasıtasıyla ulaşılmıştır. Geri dönüş alınan 460 anketten eksik ve aykırı cevaplanan formların çıkarılmasıyla, 400 katılımcıdan elde edilen anket verileriyle çalışmaya devam edilmiştir. Elde edilen veriler normallik testleri, açıklayıcı faktör analizi, regresyon, korelasyon ve farklılık analizlerine tabi tutulmuştur. Araştırma verilerinin analiz edilmesi sonucunda, turist rehberlerinin hizmet verme yatkınlıklarının ve performanslarının yerli turistlerin davranışsal niyetleri üzerinde, hizmet verme yatkınlıklarının ise gösterdikleri performansları üzerinde pozitif ve olumlu etkisinin bulunduğu sonucuna varılmıştır. T testi, Anova ve Tukey çoklu karşılaştırma testleri sonucunda demografik özelliklerden yaş, eğitim durumu, cinsiyet, ortalama gelir, medeni hal ve rehberli turlara katılma açısından ziyaretçilerin algılamalarının farklılaşmadığı bulgulanmıştır. Ziyaretçilerin mesleki durumlarına göre ise turist rehberlerine yönelik algıladıkları hizmet verme yatkınlığı, performans ve davranışsal niyet değişkenleri üzerinde anlamlı farklılıklar bulunduğu belirlenmiştir. Çalışma toplamda beş bölümden oluşmuş olup, araştırmanın amacı, sınırlılıkları, önem ve varsayımları vurgulandıktan sonra ilgili alan yazın taraması yapılmış, konu ile ilgili kavramlar ve tanımlamalar açıklanmıştır. Sonraki bölümde araştırmanın yöntemi açıklanmış, elde edilen verilerin analizleri ve bulguları hakkında bilgi verilerek yorumlanmıştır. Son olarak ise çalışmada elde edilen sonuçlar ve analizler doğrultusunda konu ile ilgili olarak mesleki kurumlara, turist rehberlerine ve sonraki araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

It is seen that all dynamics concerning the tourism sector are in a continuous development and adaptation in meeting the increasing demand for the tourism sector and touristic activities, both globally and nationally. The profession of tourist guide plays an active role among these dynamics with his/her performance and services it will offer from the beginning to the end of the touristic travel. The aim of this study is to reveal the effect of tourist guides' performance and service orientations on the behavioral intentions of domestic tourists. In this regard, a quantitative research method was preferred in the research, and a questionnaire technique was carried out for data collection. Within the scope of the survey study, by using the convenience sampling method, domestic tourists who visited the city of Izmir with guided tours between May and August 2022 were reached by hand, through agencies and online survey form. The study continued with the questionnaire data obtained from 400 participants, by removing the incomplete and incorrectly answered forms from the 460 questionnaires that were returned. The obtained data were subjected to normality tests, explanatory factor analysis, regression, correlation, Anova and Tukey tests. As a result of the analysis of the research data, it was concluded that the service orientations and performances of the tourist guides have a positive and significant effect on the behavioral intentions of the domestic tourists, and the service orientation of tour guides has a positive and significant effect on their performance. As a result of the t test, Anova test and Tukey multiple comparison tests, it was found that the perceptions of the visitors did not differ in terms of demographic characteristics such as age, education level, gender, average income, marital status and participation in guided tours. According to the occupational status of the visitors, it was determined that there were significant differences in the variables of perceived service orientation, performance and behavioral intention intended for tourist guides. The research consists of five parts in total, after emphasizing the purpose, limitations, importance and assumptions of the research, the relevant literature was scanned and the concepts and definitions related to the subject were explained. In the next part, the method of the research was explained, the analysis of the obtained data and information about the findings were presented and interpreted. Finally, according to the findings of the research and analyzes, recommendations were presented to professional institutions, tourist guides and subsequent researchers.