Mezelerin gastronomik aşinalığının tüketici tutumlarına ve davranışsal niyetlerine etkisi: Edremit Körfezi örneği

Abstract

Gastronominin turizm üzerindeki etkisi gün geçtikçe artmaktadır. Bu pozitif etki ile destinasyonlar sahip oldukları yerel lezzetleri tanıtmak, pazarlamak ve sahip çıkmak adına çeşitli yöntemlerden faydalanmaktadır. Çalışmanın ana problemini yerel lezzetlerden olan “meze” ürününün dünya genelinde çoğu mutfakta bulunmasına rağmen bu gastronomik ürünlere yeterli tanıtım yapılmaması ve alanyazında yeteri kadar çalışmaya ulaşılamaması oluşturmaktadır. Bunun neticesinde literatürde meze kültürü, yöresel lezzet, otantik lezzet vb. kavramlar üzerinden tarama yapılarak “meze” üzerinden kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Ayrıca Edremit Körfezi bünyesinde yer alan mezelerin künyeleri Edremit Körfezi yemeklerini konu alan kitaplar incelendikten sonra araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Oluşturulan künyelerde mezelerin malzemeleri, servis zamanı, tüketim mevsimi, tarifi ve fotoğrafına yer verilmiştir. Fotoğraflar araştırmacı tarafından reçetesine uygun şekilde hazırlandıktan sonra çekilmiştir. Meze kavramı ile ilgili çalışmaların incelenmesiyle iki tez üç makaleye ulaşılmıştır. Yapılan taramalar sonucunda meze tüketicilerinin sahip oldukları gastronomik aşinalığı, tutum ve davranışsal niyetleri Edremit, Burhaniye ve Ayvalık kıyılarında merkez noktalar belirlenip, Ocak-Mayıs 2023 tarihleri arasında 400 gönüllü katılımcıya ulaşılarak anketler aracılığıyla, yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Toplanan veriler SPSS programında güvenirlik, geçerlik, korelasyon ve regresyon analizinden geçirilip, T testi ve ANOVA testine tabi tutulmuştur. Analizler, oluşturulan tablolara işlendikten sonra yorumlanmıştır ve hipotezlerin kabul/ret durumları incelenmiştir.

The impact of gastronomy on tourism is increasing day by day. With this positive effect, destinations benefit from various methods to promote, market and protect their local flavors. The main problem of the study is that although the "meze" product, which is one of the local flavors, is found in most cuisines around the world, these gastronomic products are not adequately promoted and there are not enough studies in the literature. As a result, a conceptual framework was created based on "meze" by scanning the concepts such as meze culture, local flavor, authentic flavor, etc. in the literature. In addition, the dog tags of the appetizers in Edremit Bay were created by the researcher after reviewing the books on Edremit Bay food. In the tags created, the ingredients, service time, consumption season, recipe and photographs of the appetizers were included. The photographs were taken by the researcher after the appetizers were prepared according to the recipe. Two theses and three articles were reached by analyzing the studies on the concept of appetizers. As a result of the scans, the gastronomic familiarity, attitudes and behavioral intentions of appetizer consumers were determined by determining the central points on the coasts of Edremit, Burhaniye and Ayvalık, and 400 voluntary participants were reached between January and May 2023, and the questionnaires were applied through face-to-face interviews. The collected data were subjected to reliability, validity, correlation and regression analysis in SPSS program.