Mpsiac & Rusle yöntemleriyle karşılaştırmalı erozyon analizi: Madra barajı havzası

Abstract

Madra Barajı Havzası, Anadolu karasının batısında İzmir ve Balıkesir sınırları içerisinde yer almaktadır. Bu çalışmada baraj havzasının güncel erozyon durumu MPSIAC yöntemi kullanılarak ortaya çıkarılmış ve elde edilen bulguların doğruluğu RUSLE tekniği ile karşılaştırılmıştır. Dolayısıyla iki farklı erozyon eşitliği oluşturulmuş ve çalışma sahasında mevcut erozyon durumu meydana gelen sahaların örtüşüp örtüşmediği değerlendirilmiştir. Yöntemlerin farklı olması, kriterlerin farklı ve değerlendirmelerinin de çeşitli olması sonucunu ortaya çıkarmaktadır. MPSIAC yönteminde dokuz farklı parametren (ana kaya, iklim, arazi örtüsü ve kullanımı, drenaj yoğunluğu, toprak aşınabilirliği (eroadibilite), topografya, kapalılık oranı, yüzey ve oyuntu erozyonu) belirli katsayılarla ilişkilendirilirken, RUSLE yönteminde beş farklı parametre (yağış erozivitesi, toprak aşınabilirlik faktörü, eğim diklik-uzunluk faktörü, arazi örtüsü ve kullanımı ile erozyon önleyici faktör) birbiriyle ilişkilendirilmiştir. Bu bağlamda kullanılan parametrelere ilişkin farklı yöntem ve tekniklerin uygulanması yoluna gidilmiştir. MPSIAC erozyon tahmin eşitliğine göre araştırma sahasının orta şiddette (22,5 ton/hektar/yıl) erozyona maruz kaldığı saptanmıştır. Uygulanan ikinci erozyon tahmini denkleminde (RUSLE) ise hektar başına yıllık 34,05 ton toprak kaybı oluştuğu hesaplanmıştır. Nitekim uygulanan iki farklı yönteme göre araştırma sahasında erozyonun şiddetli olduğu ve birikim yaşanan sahaların da birbiriyle çakıştığı belirlenmiştir. RUSLE yönteminde parametrelerin MPSIAC yöntemine göre daha az olması, hassasiyet açısından MPSIAC yönteminin daha güvenilir sonuçlar vermesine olanak tanımaktadır.

Madra Dam Basin is located in the northwest of Anatolian Land within the borders of İzmir and Balikesir. In this study, the current erosion status of the dam basin was revealed by using the MPSIAC method, and the accuracy of the findings was compared with the RUSLE technique. Therefore, two different erosion equations were created and it was evaluated whether the existing erosion conditions in the study area overlapped. As a result of the different methods, the difference in the criteria and the variety of evaluations emerge. The MPSIAC method consists of nine different parameters (bedrock, climate, land cover and use, drainage density, soil eroadibility, topography, cover rate, surface, and gully erosion) are collected by multiplying them with certain coefficients, while the RUSLE method consists of five different parameters (precipitation erosivity, soil eroadibility, slope steepness-length factor, land cover and use, erosion prevention factor) were multiplied with each other to produce the result maps. In this context, different methods and techniques have been applied regarding the parameters used. According to the MPSIAC erosion estimation equation, it was determined that the research area was exposed to a moderate erosion risk class (22,5 ton/hectare/year). Applied in the second erosion estimation equation (RUSLE), it was determined that 34,05 tons of soil losses per hectare annually. As a matter of fact, according to the two different methods applied, it was determined that the erosion was severe and accumulation in the research area overlapping of the areas showing determined. The fact that the parameters in the second technique used here are less than the MPSIAC method allows that the MPSIAC method to give more reliable results in terms of sensitivity.