Kazdağı Türkmen köylerinde geleneksel tören ve ritüeller: Sürdürülebilir kültürel miras turizmi üzerine bir araştırma

Abstract

Turizm, sadece ekonomik bir faaliyet olmanın ötesine geçerek kültürel mirasın korunması ve tanıtılması açısından önemli bir rol üstlenmektedir. Turizm faaliyetlerinin bölgeye daha fazla değer katabilmesi ve toplumun kültürel kimliğinin korunmasına katkı sağlayabilmesi açısından yerel halkın görüşleri ve sürece katılımı da son derece önemlidir. Bu kapsamda çalışmada Kazdağı yöresinde yaşayan Türkmenlerin tören ve ritüellerinin tespit edilmesi ve turistik bir ürün olarak değerlendirilmesine ilişkin yerel halkın görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseni kullanılmış ve veriler Kazdağı’nda bulunan sekiz köyde, on dört kişi ile gerçekleştirilen yüz yüze görüşmeler sonucu elde edilmiştir. Verilerin Maxqda 20 nitel veri analiz programı yardımıyla içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Kazdağı Türkmen köylerine özgü ritüeller; doğum, askerlik, düğün, ölüm, özel günler, inanç ve ibadetlere yönelik olmak üzere altı başlık altında kategorize edilmiştir. Ayrıca araştırma sonucunda, yerel halkın sahip olduğu kültürel değerlerinin turistik ürün olarak kullanılmasına dair görüşlerinde hem tören ve ritüellere göre hem de kişilere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Yerel halkın bu tören ve ritüellerin turizme nasıl entegre edilebileceği konusundaki görüşlerinin belirlenmesi gelecekte turistik ürünlerin geliştirilmesi ve sürdürülebilir turizm planlarının oluşturulması için önemli bir yol gösterici olacaktır.

Tourism is not only an economic activity but also plays an important role in protecting and promoting cultural heritage. For tourism activities to add more value to the region and contribute to the preservation of the community's cultural identity, the opinions and participation of local people in the process are also extremely important. This study aims to identify the ceremonies and rituals specific to the Turkmen villages of Mount Ida and to reveal the views of the local people on their evaluation of a touristic product. Phenomenology design, one of the qualitative research designs, was used in the study and the data were obtained through face-to-face interviews with fourteen people from eight villages in Mount Ida. Content analysis of the data was performed with the help of the Maxqda 20 qualitative data analysis program. As a result of the research, rituals specific to Mount Ida Turkmen villages were categorized under six headings: wedding, death, birth, military service, special days, beliefs and worship. In addition, as a result of the research, it is seen that the opinions of local people on the use of rituals as touristic products differ according to rituals and individuals. It is believed that revealing the views of local people on integrating these ceremonial rituals into tourism will provide an important guide for future touristic product development and sustainable tourism plans.