İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çevre bilgisi ve çevreyle ilgili tutumlarının incelenmesi: Dikili ilçesi örneği

Abstract

Bu araştırmayla ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çevreyle ilgili bilgileri ve çevreyle ilgili tutumlarının ölçülerek mevcut durumlarının cinsiyet, öğrenim gördükleri yer ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2009- 2010 eğitim öğretim yılında ikisi ilçe merkezinden diğer ikisi Dikili ilçesine bağlı köylerden rastgele seçilmiş dört ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan toplam 285 ilköğretim ikinci kademe öğrencisiyle yapılmıştır. Araştırmada hem nitel hem de nicel veri toplama araçları kullanılmıştır. Kullanılan veri toplama araçlarından çevre bilgi anketinde 21 adet çoktan seçmeli madde ve iki adet açık uçlu soru bulunmaktadır. Ayrıca öğrencilerin tutumlarını tespit etmek amacıyla beşli likert tipi çevre tutum ölçeği uygulanmıştır. Daha sonra ise öğrencilerin çevre bilgi ve çevreyle ilgili tutumlarına ilişkin daha detaylı veriler elde edebilmek için toplam 12 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Veri analizinde öncelikle öğrencilerin öğrenim gördükleri 2009- 2010 eğitim öğretim yılında sahip olmaları gereken çevreyle ilgili kazanımların ve kavramların neler olduğunun tespit edilmesi amacıyla kitap ve program analizi yapılmıştır. Öğrencilere uygulanan çevre bilgi anketi ve çevre tutum ölçeğinin analizi sonucunda genel olarak cinsiyet, öğrenim gördükleri yer ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre öğrencilerin çevreyle ilgili bilgileri ve tutumlarının değiştiği buna karşılık sınıf düzeyi ve öğrenim görülen yerin ortak etkisine göre ise değişmediği belirlenmiştir. Bunun yanında açık uçlu sorular ve görüşme sorularının analiz sonuçlarına göre ise öğrencilerin çevre kavramlarıyla ilgili düşük bilgi düzeyine ve birçok kavram yanılgısına sahip olduğu ortaya çıkmıştır.

This study aims to measure elementary secondary level students' knowledge and attitude about environment and investigate whether there is a significant difference between their present status with respect to gender, place of education and grade level. The study was conducted with randomly selected 285 elementary secondary level students studying in two elementary schools at district center and in two elementary schools at two different villages of Dikili District in 2009-2010 academic year. Both qualitative and quantitative data gathering instruments were utilized in the research. In the environmental knowledge questionnaire, there are 21 multiple choice items and 2 open ended questions. In addition, a Likert 5 type environmental attitude scale was applied to measure students' attitudes. Moreover, semi-structured interviews were conducted with 12 students in order to get more detailed data about students' environmental knowledge and attitudes. In data analysis, firstly textbooks and programs were analyzed in order to determine students' objectives and concepts about environment in 2009-2010 academic year. The results of environmental knowledge questionnaire and attitude scale show that students' environmental knowledge and attitudes vary with respect to gender, place of education and grade level. However, those knowledge and attitudes did not vary with respect to common effect of place of education and grade level. Besides, the analysis of open ended questions and interview questions indicate that students have low level environmental knowledge and a number of misconceptions about that issue.