Simetrik ve asimetrik diaçilamin sentez çalışmaları

Abstract

Bu tezde organik kimyada ftalimit, süksinimit, maleimit, glutarimit gibi sadece 5 ve 6 halkalı yapıları çok iyi bilinen, fakat açık zincirli yapıları ile sıkça karşılaşılmayan simetrik ve asimetrik imit (diaçilamin) yapısının sentezi için uygun bir metot geliştirilmeye çalışılmıştır. Basit, ucuz ve uygun bir metot olması açısından başlangıç maddesi olarak amitler ve açil klorürler tercih edilmiştir. Sodyum metali ya da baz ilavesi ile amitlerin azot atomu üzerindeki elektron çiftleri daha reaktif hale getirilmeye çalışılmıştır. Açil klorürlerin reaktivitesini artırmak için ise AlCl3 kullanılmıştır. Denemelere, azot elektron çiftleri konjuge çift bağ nedeni ile daha reaktif olan akrilamit ile başlanmıştır. Daha sonra yaygın olarak bilinen ve kullanılan asetamit ile sentez çalışmalarına devam edilmiştir. Açil olarak, asetilklorür, bütüril klorür, benzoil klorür, 4-metil benzoil klorür ve 4-metoksi benzoil klorür denenmiştir. Daha reaktif olması beklenen akrilamit ile yapılan AlCl3 ilaveli çalışmalarda istenen diaçilamin yapısı elde edilememiş, sarımsı jel bir madde elde edilmiştir. Bu yapının oksijen üzerinden nükleofilik saldırı ile ester yapısı olduğu düşünülmektedir. Reaksiyonlarda aromatik açil klorür kullanılması durumunda çoğunlukla kullanılan açil klorürün asidi elde edilmiştir. Asetamit ve asetil klorürün metalik sodyumlu ortamdaki reaksiyonları sonucunda elde edilen sarımsı jel ürün oda sıcaklığında uzun süre beklediğinde istenen ürün diasetamiti verdiği gözlenmiştir.

In this thesis a suitable method for the synthesis of open-chain structures of symmetric and asymmetric imides (diacylamines), where only the cyclic 5 and 6-membered structures such as phthalimide, succinimide, maleimide, glutarimide are well known in organic chemistry, have been tried to be developed. For being a simple, cheap and convenient method, amides and acyl chlorides were chosen as starting materials. By the addition of sodium metal or base, the electron pairs of amides on the nitrogen atom have been tried to be more reactive. To increase the reactivity of acyl chlorides the AlCl3 have been tried. The experiments were begun with acrylamide, in which the electron pair of nitrogen is more reactive due to conjugated double bond. Later, the synthetic studies have been carried out with acetamide, which is a widely known and used amide. As acyl chloride acetyl chloride, Butyryl chloride, Benzoyl chloride, 4-Methylbenzoyl chloride and 4-Methoxybenzoyl chloride have been used. The studies with acrylamide which is expected to be more reactive with the addition of AlCl3 did not yield the desired diacylamine structures; a yellowish gel substance is obtained. This structure is thought to be the structure of an ester generated by the nucleophilic attack on the oxygen atom instead of amide nitrogen. In the case of using aromatic acyl chloride mostly the carboxylic acid derivatives of amide were obtained. It is observed that the yellowish gel product is obtained in the experiments of acetamide with acetyl chloride in the presence of metallic Na, which is rearranged to the desired diacetamide, when standing long time at room temperature.