Kazdağı Milli Parkı ve yakın çevresinin UNESCO kriterlerine göre jeopark potansiyelinin belirlenmesi ve eğitim amaçlı kullanımı

Abstract

Bu araştırmanın amacı Balıkesir ili sınırları içerisinde yer alan Kazdağı Milli Parkı ve yakın çevresinin sahip olduğu; jeolojik, jeomorfolojik, hidrolojik, floristik, faunistik, kültürel, tarihi, arkeolojik, mitolojik ve sosyo-ekonomik değerlerini göz önüne alarak, UNESCO kriterleri çerçevesinde jeopark potansiyelini ortaya koymak ve eğitimde kullanılabilirliğini tespit etmektir. Araştırma, 2013-2016 dönemlerinde yapılan saha ve literatür çalışmalarına dayandırılmıştır. Yapılan araştırma sonucu, Kazdağları ve yakın çevresinin sahip olduğu değerler nedeniyle jeopark olmaya aday bir saha olduğu görülmüştür. Bu nedenle bir doğa eğitim çeşidi olan jeopark eğitimi amacıyla kullanılabilir olduğu tespit edilmiştir. Kazdağı Milli Parkı ve yakın çevresinde kurulacak olan muhtemel bir jeopark sahası durumunda, öncelikle milli parklarda olan mevcut yasakların yerini sürdürülebilir kullanım alacak, UNESCO kriterleri gereği, Küresel ve Avrupa Jeoparklar Ağı'nın diğer üyeleri gibi yerel/ bölgesel sosyo-ekonomik gelişme gerçekleşeceği, toplumun her kesiminden geniş halk kitlelerinin yerbilim, kültür ve çevre konularında eğitim almalarının sağlanacağı düşünülmektedir. Bu amaçla saha içinde gezi güzergâhları ve doğa eğitim merkezi kurulması, eğitim programlarının hazırlanması, Avrupa ve Küresel Jeopark Ağları ile işbirliği yapılması, yerel ve merkezi yönetimlerle sivil toplum kuruluşlarının ortak çalışması önerilmektedir.

This study aims to present the geopark potential of Kazdagi National Park and its immediate environment, which resides in Balikesir provincial borders, within the framework of UNESCO criteria taking into account its geologic, geomorphologic, hydrologic,floristic, faunistic, cultural, historical, archeologic, mythologic and socio-economic values; and, to determine its appropriateness for usage in education. The study is based on field and literature works that were conducted throughout 2013-2016. At the result of the study, Kazdaglari and its immediate environment is found to be a candidate geopark area due to its significance. Consequently, it has been detected that it can be used for geopark education, which is kind of nature education. A probable geopark area established at the Kazdagi National Park and its immediate environment will first replace the ongoing prohibitions, associated with the national parks, with a sustainable usage. It is thought that the UNESCO criteria will lead to local/regional development, as in the other members of Global and European Geopark Network, and a vast majority of population will receive education about earth science, culture and environment issues. For this purpose, it is recommended to etablish tour routes and education centers in the field, to prepare curricula, and to make collaborations with European and Global Geopark Network, as well as the local and centrel goverment and the NGOs.