Ortaöğretim öğrencilerinin iyonlaşma enerjisi ile ilgili yanlış kavramların belirlenmesi

Abstract

İyonlaşma enerjisi konusu ortaöğretim kimya dersinin önemli konularından biridir. Bu konu hem 9. hem de 11. sınıf kimya öğretim programında yer almaktadır. Daha önceki çalışmalar, öğrencilerin iyonlaşma enerjisi konusunda öğrenme güçlüğü yaşadıklarını ve yanlış kavramalara sahip olduklarını göstermektedir. Bu çalışmada, Taber tarafından geliştirilen 20 soruluk Doğru/Yanlış teşhis testi öncelikle Türkçeye çevrilmiştir. Daha sonra kapsam geçerliliğini sağlamak için dokuz kimya öğretmeni ölçme aracını incelemiştir. Ölçme aracında yer alan her bir maddenin anlaşıla bilirliğini test etmek için 11. ve 12. sınıfa devam eden 20 lise öğrencisine anlamadıkları herhangi bir madde olup olmadığı sorulmuştur. Test maddeleri öğrencilerin cevapları dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir. Yeniden düzenlenen ölçme aracının güvenilirliğini ölçmek için 38 öğrenciye iki kez uygulanmıştır. Son hale gelen ölçme aracı dokuz farklı liseden 9. sınıfta (269 öğrenci), 10. sınıfta (253 öğrenci), 11. sınıfta (236 öğrenci) ve 12. sınıfta (198 öğrenci) öğrenim gören 956 öğrenciye uygulanmıştır. Çalışmanın sonunda, öğrencilerin tam dolu kabuk açıklayıcı ilkesi ve/veya kuvvetin korunumu ilkesi olmak özere iki farklı yanlış kavramaya sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca 2013 yılı kimya öğretim programına göre yazılmış altı tane lise kimya kitabının İyonlaşma enerjisi konusunu sunumları açısından analizi yapılmıştır. Bu çalışmada incelenen kitapların dört tanesi 9. sınıf ve 2 tanesi 11. sınıf ders kitabıdır. Ders kitabı analizi için üç bakış açısı dikkate alınmıştır. Araştırmanın sonunda kimya ders kitaplarının öğrencileri yaygın bir yanlış kavrama olan Oktet Kuralı düşüncesine yönlendirebilecek bazı açıklamalar içerdiği sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan, öğrencilerin kuvvetin korunumuna yöneltebilecek herhangi bir cümle veya gösterim bulunmamıştır. Çalışmanın sonunda, iyonlaşma enerjisi konusunun öğretimi ile ilgili bazı önerilerde bulunulmuştur.

The topic of ionization energy is one of the important topics of the secondary school chemistry. This topic is placed in both 9th and 11th grade secondary chemistry curriculum. Previous studies have indicated that students have the learning difficulties and misconceptions in ionization energy topic. In this study, the true/false diagnostic instrument which contains 20 questions developed by Taber was translated in Turkish firstly. After then to provide content validity, nine chemistry teachers examined the instrument. To test intelligibility of each item placed in the instrument, 20 secondary school students from 11th and 12th grades were asked whether there were any items that they did not understand what this item mentioned. The test items were arranged taking into account students’ answer. To provide reliability, the instrument rearranged was applied to 38 students twice. The final instrument was administered 956 students who are attending at 9th grade (269 students), 10th grades (253 students), 11th grade (236 students), and 12th grade (198 students) from nine different secondary schools. At the end of study, it was found that the students had two misconceptions that are the full outer shells explanatory principle and/or the conservation of force conception. Additionally, six textbooks of secondary chemistry which have been written according to the year 2013 high school chemistry curriculum were studied and their presentation of ionization energy was analyzed. In the study, four of them have been textbooks of the 9th grade and two of the 11thgrade. Three aspects were considered for textbook analysis. At the end of the study, it was concluded that the chemistry textbooks contain some explanations could lead students to common alternative conception Octet Rule thinking. On the other hand, it was not found any sentence and inscription could lead students to other misconceptions, the conversation of force. At the end of the study, some suggestions related to the teaching of the topic of ionization energy were made.