Merkez Bankası bağımsızlığı ve işsizlik oranlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmadaki amaç, merkez bankası ve merkez bankası bağımsızlığını ortaya koyarak, merkez bankası bağımsızlığının işsizlik oranlarını ne yönde etkileyebileceğinin; Türkiye’deki 1988-2015 yılları arasında merkez bankası yasal bağımsızlık endeksi ile gayrisafi yurtiçi hasıla ve enflasyon arasındaki nedensellik ilişkilerinin, Granger Nedensellik analizi yöntemi ile incelenerek; ortaya konulmasıdır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre, Türkiye’ de ilgili dönemde merkez bankası yasal bağımsızlık endeksinden enflasyon oranına doğru tek yönlü nedensellik olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Buna göre, ekonomik büyüme ile birlikte merkez bankasının bağımsızlığının arttığı yorumlanabilir. Ancak bu süreçte, enflasyondaki düşme süreci ve beraberinde gelen yüksek büyüme oranlarına eşlik eden işsizlik oranlarındaki kademeli yükselme dikkat çekmektedir. Bu noktadan hareketle enflasyon ve işsizlik arasında beklenen ters yönlü ilişkinin, merkez bankası bağımsızlığının sağlanması ile nispeten tersine döndürülebileceği fikri gündeme gelmektedir. Bu çalışmada, ekonominin tüm parametreleri düzenli çalıştığı takdirde merkez bankası bağımsızlığının işsizliği’ de azaltıcı etkisi olabileceği üzerinde durulmaktadır.

The aim of this study is to introduce how unemployment rates in Turkey are affected by the independence of the Central Bank and causal relations between the Central Bank legal independence index, gross domestic product, and inflation in Turkey from 1988 to 2015 by means of exhibiting the Central Bank and its independence and investigating with the method of Granger Causality Analysis. According to obtained analysis results, one-way causality from the Central Bank legal independence index through inflation rate has been detected in related period in Turkey. Accordingly, it can be interpreted that the independence of the Central Bank has increased with economic growth. However in this process, decline in inflation and accompanying high growth rates with gradually rise in unemployment rates attract attention. From this point, the idea that “anticipated adverse relationship between inflation and unemployment can be reversed relatively by ensuring the Central bank independence” comes into question. In this study, it is emphasized that the independence of the Central Bank may have a decreasing effect on unemployment, if all the parameters of the economy work regularly.