Türkiye'de çocuk televizyon kanallarındaki çizgi filmlerin çocukluğa etkisi üzerine bir içerik analizi

Abstract

Bu tezde Türkiye’de yayın yapan çocuk televizyon kanallarındaki çizgi filmlerin içerik ve mesajlarının çocukluğa etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda TRT Çocuk ve Disney Channel kanallarından seçilen 6 çizgi film yapımı araştırmamıza dahil edilmiştir. Araştırmamızda nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Çizgi filmlerdeki içerik ve mesajların, yerli ve yabancı kaynaklı yapımlarda nasıl farklılaştığı üzerinde durulmuştur. Yabancı kaynaklı çizgi filmlerin, üretildiği Batı kültürünün izlerini taşıdığı ve sayılarının gün geçtikçe arttığı görülmektedir. Bu yapımlar, kendi yaşam tarzlarına uygun kavramları çocuk dünyasına sunmuş, bireyselleşme, aşırı tüketim gibi ögeleri çizgi filmlerinde kullanmışlardır. Çizgi filmlerde sevgi, saygı, adil olma gibi evrensel doğruların işlendiği söylense de her karesinde Batı kültürüne ait ögelerin itinayla yerleştirilmiş olduğu görülmektedir. Çocuklara yönelik yapımların üretildikleri kültürün izlerini taşıması doğal bir durumdur. Asıl sorun günümüzde küreselleşen dünyada tüm bu yapımların küresel pazarlara çıkarılması ve tüm dünya ile paylaşılması noktasında çıkmaktadır. Bu sürecin çoğunlukla kasıtlı ve bilinçli bir şekilde ilerlediği görülmektedir. Yapımcılar, bu ürünlerin sadece kendi ülkelerindeki çocukların değil, tüm dünya çocuklarının evlerine gireceğinin farkında olarak bu üretimi yapmaktadırlar. V Bunun yanında yerli çizgi film yapımları üreten ulusal kanal olarak bir tek TRT Çocuk kanalı yayın yapmaktadır. Türkiye’de yerli çizgi film yapımlarında son yıllarda TRT Çocuk kanalının açılmasıyla birlikte artış görülmüştür. Çizgi filmlerde Türk kültür ögeleri, yaratılan Türk çizgi film karakterleri üzerinden çocuklarla buluşturulmuştur. Ancak yabancı kanalların ve yayınların daha fazla olması nedeniyle yetersiz kaldığı görülmektedir.

This thesis aims to reveal the effects of cartoons featured in TV Channels in Turkey on children in terms of content and messages. In accordance with this purpose, three cartoons from both TRT Çocuk and Disney Channel are included to the research. Content Analysis, which is one of the qualitative research method, is used in the research. It is emphasized how the content and messages of local and foreign productions differ from each other. It is observed that foreign cartoons bear the traces of Western culture and increase in numbers day by day. These productions present the concepts that are proper to their own lifestyle while using elements like individualization, overconsumption. Although it is claimed that the universal values like love, respect, justice are discoursed, the Western elements are carefully situated to every frame. It is natural that the productions for children have characteristics from the culture produced in. The problem comes from the globalization of these production via global market to share with the world. It is seen that the process is generally limited and conscious. Producers are well-aware that the products are not only for the children in their country but also watched by world children. Besides, only TRT Çocuk channel airs cartoons as the only local cartoon producer. There is an upward tendency to the number of local cartoons after opening of TRT Çocuk. Turkish cultural characteristics are brought together with children via Turkish cartoon characters. However, it is observed that they are insufficient because of the out number of foreign channels and productions.