Kaybolmakta olan yerel mutfak kültürünün turizme kazandırılması: Balıkesir ili Edremit Körfezi örneği

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, kendine özgü kültür ve iletişim sistemi olan "Yerel Mutfak Kültürü ve Ögeleri" kavramı kapsamında kaybolmakta olan mutfak kültürü ve öğelerini incelemek suretiyle yeniden aslına uygun şekilde kullanılabilirliğini sağlamak ve yöreye özgü lezzetleri tarihsel süreç içerisinde değerlendirerek gelecek nesillere aktarılmasını gerçekleştirmek ve turizme kazandırılmasını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda ilgili literatür taramasından sonra Balıkesir ili Edremit Körfezinde yaşayan aile büyükleri ile yüz yüze görüşme tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Görüşme sorularında sosyo-demografik özelliklerin yanı sıra yerel mutfak kültürlerinin nasıl oluştuğu, niçin unutulmaya yüz tuttuğu ile gelecek nesillere aktarma biçimlerine ve turizm açısından çekicilik unsuru olarak yerel mutfak kültürünün nasıl kullanılabileceğine yönelik sorulara yanıtlar aranmıştır. Elde edilen araştırma verileri betimsel araştırma yaklaşımıyla doğrudan alıntı ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Edremit Körfez ilçeleri ve köylerinde yerel halkın mutfak kültürlerinin bazı benzerlik ve farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Görüşmeler sonucunda demografik özellikler incelendiğinde kadın katılımcı sayısı (52 kadın) erkeklere oranla daha fazladır. Erkek katılımcıların ise görüşme yapma konusunda oldukça istekli oldukları da araştırma sonucunda elde edilmiştir. Eğitim durumları açısından görüşme yapılan köy ve ilçelerde eğitim seviyesi yüksek olduğu görülmüştür. Bu bağlamda yöre halkının turizm bilincinin de aynı doğrultuda gelişmiştir. Ayvalık, Edremit ve Burhaniye ilçelerinde turizm bilinci gelişmiş olduğu sonucuna varılmıştır. Edremit körfezi ilçe ve köylerinde kültürel etkileşim sonucunda geçiş dönemleri olarak adlandırılan doğum, ölüm, düğün, bayramlar ve hayırlarda toplu yemek yeme geleneğine geçmişten günümüze önem verildiği ortaya çıkmıştır. Yörenin mutfak kültüründe ot yemeklerinin ve deniz ürünlerinin varlığı ağır basmaktadır. Araştırma sonucunda Edremit körfezi mutfak kültüründe yöresel lezzetlerin oldukça zengin olduğu görülmüştür. Etnik çeşitliliğe sahip olan Körfez bölgesi yöresel yemeklerin, turistik çekicilik olarak turizmde destekleyici bir unsur olarak kullanılabilirliği saptanmıştır. Ayrıca halkın bu ilçelerde geleneksel kültürlerinin devamlılığı ve gelecek nesillere aktarma konusunda hassasiyetlerinin varlığı dikkat çekmiştir.

The main purpose of this research is to ensure the reusability of the local flavors in the historical process and to transfer them to the future generations by examining the cuisine flavors and elements that have been lost within the scope of the concept of "Local Cuisine Culture and Elements" which is a unique culture and communication system, and to transfer the local cuisine to the next generations. culture and its elements are determined to be brought to tourism. For this purpose, face-to-face interviews were held with family elders living in Edremit Bay of Balıkesir province after the related literature review. Besides the socio-demographic features, the questions of the local culinary cultures, why they have been forgotten, the ways of transferring them to the next generations and how the local culinary culture can be used as a tourist attraction are sought in the interview questions. The research data obtained were interpreted with a direct quotation with the descriptive research approach. As a result of the research, it has been concluded that the local cultures of Edremit Bay districts and villages show some similarities and differences. When the demographic characteristics are examined as a result of the interviews, the number of female participants (52 women) is higher than that of men. As a result of the research, male participants were eager to have a meeting. It was observed that the education level was high in the villages and districts interviewed in terms of educational status. In this context, the tourism awareness of the local people has developed in the same direction. It is concluded that tourism awareness is developed in Ayvalık, Edremit and Burhaniye districts. As a result of cultural interaction in Edremit gulf districts and villages, it has been revealed that the tradition of collective eating in birth, death, weddings, feasts and goodies, which are called transition periods, has been given importance from past to present. The presence of herbal dishes and seafood predominates in the culinary culture of the region. As a result of the research, it has been observed that the local tastes are very rich in Edremit gulf cuisine culture. It is determined that the Gulf region, which has an ethnic diversity, can be used as a supportive factor in tourism as a regional attraction and tourist attraction. It is concluded that tourism awareness is developed in Ayvalık, Edremit and Burhaniye districts. In addition, the continuity of the traditional cultures of these people in these districts and their sensitivity to transfer them to future generations have attracted attention.