Hisaralan (Karesi/Balıkesir) ve yakın çevresinin fiziki coğrafya özellikleri

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'nin kuzeybatısında, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde yer alan Balıkesir ilinin Karesi ve Balya ilçelerindeki bazı yerleşim birimlerinin fiziki coğrafya özelliklerini ele almaktadır. Çalışma sahası, coğrafi koordinatları itibariyle, (27º 45′) – (27º 54′) doğu boylamları ile (39º 51′) – (39º 54′) kuzey enlemleri arasındadır. Çalışmanın temel amacı, alanındaki eksiklikleri tamamlayarak var olan literatürü güncel bilgiler eşliğinde yeniden yorumlamaktır. Ayrıca bu çalışmayla insanların, yaşadığı fiziki coğrafya özelliklerini daha kapsamlı öğrenebilmesi hedeflenmiştir. Hedeflenen amaçlar belli bir düzende, birbirinden farklı 4 evrede gerçekleşmiştir. Bu kapsamda ilk aşamada, araştırma sahası ve konusuyla ilgili literatür ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. İkinci aşamada, çalışma sahası için gerekli olan fiziki coğrafya verileri temin edilmiştir. Temin edilen bu veriler ve Coğrafi Bilgi Sistemleri programı desteğiyle çalışma sahasının haritaları hazırlanmıştır. Hazırlanan haritaların doğruluğu, üçüncü aşamayı oluşturan yerinde gözlem (arazi çalışmaları) yöntemiyle ispatlanmaya çalışılmıştır. Dördüncü ve son aşamada ise, elde edilen tüm sonuç ve kaynaklar sentezlenmeye çalışılarak yazılmaya başlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre çalışma sahasının fiziki coğrafya unsurları, Alt Miosen döneminden başlayıp günümüze dek devam eden yapısal, tektonik ve morfoklimatik süreçler ile şekillenip değişime uğramıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri programı desteğiyle hazırlanan haritalar sonucunda, çalışma sahasının jeolojik yapı itibariyle özellikle 5 farklı birimden meydana geldiği tespit edilmiştir. Sırasıyla bu birimler: % 55 oranında granit (Oligosen), % 19 oranında kumtaşı-çamurtaşı-kireçtaşı (Miosen), % 11 oranında mermer (Paleozoik-Trias), % 10 oranında şist (Permien-Trias)'dir. Ayrıca, % 5 oranında diğer jeolojik dönemli (Alt Miosen-Trias-Üst Kretase-Kuvaterner) kayaçlar (andezit-tüf, kireçtaşı, melanj, alüyvon) şeklindedir. Sahada; tektonik deformasyona bağlı olarak muhtemel, normal ve transform faylarında olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sahasında yerinde gözlem metodunun kullanılması sonucu, tüm coğrafi özellikler arasında potansiyel bir etkileşim bulunmaktadır. Fakat yerel halk, mevcut sahanın temel altyapı eksikliklerinden ve bilinçsiz kullanımından dolayı fiziki ortamı yeterince düzenli kullanamamıştır. Bu gibi sorunların çözümü için çalışma sahası üzerinde; fiziki ortam özelliklerinin varlığına istinaden belediye destekli, çevre planlamalarına yönelik etüt çalışmaları yapılması önerilmektedir. Aynı zamanda ilgili yönetici ve yerel halkında katılımıyla, çalışma sahasına konu olan fiziki ortamın en doğru şekliyle nasıl kullanılması gerektiği tartışılmalıdır.

This research, in the northwest of Turkey, deals with some of settlements the feautures of the physical geography in Karesi and Balya districts of Balikesir province in the South Marmara section of the Marmara Region. The studying area, as its geographic, is between (27º 45′) – (27º 54′) east longitudes and (39º 51′) – (39º 54′) northern latitudes. The main purpose of this research is to reinterpret the existing literature with the current information by completing the deficiencies in its sphere. Besides with this research, it is aimed for people to learn the physical geography features of where they live, in more detail. The targeted goals have been accomplished in 4 different phases in a certain order. In this matter, in the first phase, the literature on the research area and the subject has been examined in detail. In the second phase, the physical geography datas that are needed for the research area has been provided. With these provided datas and the support of the Geographic Information Systems program, the maps of the studying area have been prepared and the accuracy of the place that forms the third phase has been tried to be proved with the observation (field studies) method. In the fourth and the last phase, all results and sources obtained have been synthesized and written. According to the results obtained, physical geography elements of the study area, it has been shaped and transformed with structural, tectonic and morphoclimatic processes from the Lower Miocene period to the present day. As a result of maps prepared with the support of Geographical Information Systems program, it has been determined that the study area consist of 5 different units especially in terms of geological structure. These units are respectively: % 55 granite (Oligocene), % 19 sandstone-mudstone-limestone (Miocene), % 11 marble (Paleozoic-Triassic), % 10 schist (Permian-Triassic). Besides, % 5 other geological periods (Lower Miocene- Triassic-Cretaceous-Quaternary) rocks (andesite-tuff-limestone-melange-alluvial). In the field; it is determined that it is on probable, normal and transform faults due to tectonic deformation. As a result of using on-site observation method in the study area, there is a potential interaction between all geographic features. However, the local people could not use the physical environment regularly enough due to the basic infrastructure deficiencies and unconscious use of the existing site. For the solution of such problems, on the studying area; municipality-backed based on the existence of physical environment features, it is recommended to conduct studies for environmental planning. At the same time, with the participation of the relevant managers and local people, how to use the physical environment that is the subject of the study area in the most correct way should be discussed.