Beş faktör kişilik özelliklerinin iş doyumu ve yaşam doyumuna etkisi: Turist rehberleri üzerine bir araştırma

Abstract

Turist rehberlerinin mesleklerini başarılı bir şekilde icra etmesi için birtakım özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu özelliklerin ortaya çıkmasında ise kişilik önemli bir role sahiptir. Kişiliğin aynı zamanda iş doyumu ve yaşam doyumunu etkileyen faktörler arasında yer aldığı ifade edilmektedir. Buradan hareketle, araştırmanın temel amacı; turist rehberlerinin kişilik özelliklerinin belirlenmesi ve bu özelliklerin iş doyumu ve yaşam doyumuna etkisinin tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, rehberlerin kişilik özelliklerinin, iş doyumu ve yaşam doyumu düzeylerinin belirlenmesi için alanyazında kabul görmüş ilgili ölçekler kullanılarak seyahat acentasına bağlı olarak çalışan 416 turist rehberine anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Turist rehberlerinden elde edilen veriler, araştırmanın amacına uygun istatistiki analizler ve programlar kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ankete katılan turist rehberlerinin baskın kişilik özelliklerinin sorumluluk olduğu ortaya çıkmıştır. Turist rehberlerinin iş doyumlarının yüksek düzeyde; yaşam doyumu düzeylerinin ise orta düzeyin biraz üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Beş faktör kişilik özellikleri alt boyutları ile iş doyumu arasındaki ilişkiler incelendiğinde; dışadönüklük ve sorumluluk kişilik özelliği ile iş doyumu arasında negatif yönlü ve zayıf bir ilişki olduğu; nevrotiklik kişilik özelliği ile iş doyumu arasında pozitif yönlü ve zayıf bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Uyumluluk ve gelişime açıklık kişilik özelliği ile iş doyumu arasında ise anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Beş faktör kişilik özellikleri alt boyutları ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiler incelendiğinde; beş faktör kişilik özelliklerinin alt boyutları ile yaşam doyumu arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Aynı zamanda iş doyumu ve yaşam doyumu arasında da anlamlı bir ilişki olmadığı ortaya çıkarılmıştır.

In order for tourist guides to perform their professions successfully, they must have some traits. Personality has a crucial role in the emergence of these traits. It is stated that personality takes part also among the factors affecting job satisfaction and life satisfaction. Hence, the main purpose of the research is to determine the personality traits of tourist guides and the effect of these traits on job satisfaction and life satisfaction. For this purpose, 416 tourist guides working for travel agency were surveyed by using the relevant scales accepted in the literature to determine the personality traits, job satisfaction and life satisfaction levels of the guides. The data obtained from the tourist guides was analyzed by using suitable statistical analysis and programs for the purpose of the research. As a result of the research, it was revealed that the dominat personality traits of the tourist guides participating in the survey were conscientiousness. While it was identified that job satisfaction of tourist guides were high level, life satisfaction of tourist guides were slightly above the middle level. When the relationships between the five-factor personality traits sub-dimensions and job satisfaction were examined, it was emerged that there was a negative and weak relationship between extraversion and conscientiousness personality traits and job satisfaction; there was a positive and weak relationship between neuroticism personality trait and job satisfaction. It was not determined that there was significant relationship between agreeableness and openness to experience personality traits and job satisfaction. When the relationships between the five-factor personality traits sub-dimensions and life satisfaction were examined, it was not detected that there was significant relationship between sub-dimensions of five-factor personality traits and life satisfaction. It was also revealed that there was no significant relationship between job satisfaction and life satisfaction.