Bazı Cirsium mill. türlerinin ve hibritlerinin DNA barkodlaması yoluyla moleküler karakterizasyonu

Abstract

Bitkiler aleminin en zengin familyalarından biri olan Asteraceae (Compositae) familyasından Cirsium L. cinsine ait taksonlar Türkiye'de 3 seksiyon altında sınıflandırılmaktadır. Cirsium cinsinin Epitrachys seksiyonuna ait C. macrobotrys (C.Koch) Boiss. ve C. ciliatum Moench subsp. szovitzii (C.Koch) Petr. taksonları doğal alanlarında hibrit bireyler meydana getirebilmektedirler. Bu çalışmada, bu taksonların ve meydana getirdiği hibritlerin çekirdek genomuna ait iki farklı bölge (ITS ve ETS) ve kloroplast genomuna ait iki farklı bölge (trnL-F ve rpl32-trnL) çalışılmış; hibrit bireylerin ve atalarının morfolojik ve moleküler benzerlik ve farklılıkları tartışılıp hibritleşme mekanizması hakkında yorumlar yapılmıştır. Çalışılan hibritlerden Cm7 (TD4891) kodlu birey atalardan biri olan C. macrobotrys ile daha yakın ilişkiliyken, Cm4 kodlu (BY17228) bir diğer hibrit birey ise diğer ata olan C. ciliatum subsp. szovitzii ile daha yakın akrabadır. Çalışma sonucunda elde edilen verilerden anlaşıldığı üzere cins içindeki hibrit bireylerin tümü aynı ataya benzememektedir. Ayrıca cins içindeki hibridizasyon mekanizması henüz tam olarak çözülemese de moleküler veriler hibrit bireylerin oluşmasında hibritleşmenin oldukça olağan olduğunu göstermiştir.

Taxa belonging to genus Cirsium L. from one of the richest family of the plant kingdom Asteraceae (Compositae) family are classified into the three sections in Turkey. C. macrobotrys (C.Koch) Boiss. and C. ciliatum Moench subsp. szovitzii (C.Koch) Petr. belonging to the Epitrachys section of the genus Cirsium can produce hybrid individuals in their natural distribution areas. In this study, two different regions (ITS and ETS) belonging to the nuclear genome and two different regions of the chloroplast genome (trnL-F and rpl32-trnL) of these taxa and their hybrids were studied; the morphological and molecular similarities and differences of hybrid individuals and their ancestors were discussed and comments have been made on the hybridization mechanism. Among the studied hybrids, the individual coded Cm7 (TD4891) was more closely related to one of the ancestors, C. macrobotrys, while another hybrid individual coded Cm4 (BY17228) was more closely related to the other ancestor C. ciliatum subsp. szovitzii. As can be understood from the data obtained as a result of the study, not all hybrid individuals in the genus resemble the same ancestor. In addition, although the hybridization mechanism within the genus has not been fully resolved yet, molecular data have shown that hybridization is quite common in the formation of hybrid individuals.