Demirciler (Dursunbey, Balıkesir) radyolarit–çörtlerle ilişkili manganez oluşumlarının jeokimyasal özellikleri

Abstract

İnceleme alanı, Demirciler (Dursunbey- Balıkesir) bölgesinde yer almaktadır. Bölgede temel kayaçlar Paleozoyik yaşlı mikaşist litolojilerinden meydana gelen Hindikler şistleridir. Bu birim üzerinde, uyumsuz olarak Jura-Kretase yaşlı Budağan kireçtaşı bulunmaktadır. Bölgede içerisinde Permiyen-Triyas yaşlı olistolitler bulunan İmranlar formasyonu Budağan kireçtaşı üzerinde bindirmeli bir kontakla bulunmaktadır. Çalışma sahası ve civarında geniş yüzlekler veren Kretase yaşlı Dağardı Melanjı İmranlar Formasyonu ve Budağan Kireçtaşını tektonik olarak üzerlemektedir. Dağardı melanjı üzerinde, masif dünit, harzburjit, serpatinitten meydana gelen Kretase yaşlı Gınık Peridotiti tektonik olarak bulunmaktadır. Miyosen yaşlı Gökçedağ Formasyonu diğer birimler üzerinde uyumsuz olarak gözlenmektedir. Mangan cevherleşmeleri bölgede yayılım sunan Dağardı melanjı içerisindeki radyolaryalı çört blokları içerisinde gözlenmektedir. Mangan oluşumları değişik kalınlıklar sunmaktadır. Saha genelinde cevherleşmeler oldukça kırıklı, çatlaklı ana kayaçlar içerisinde gözlenmektedir. Petrografik ve XRD çalışmaları ile mangan cevherleşmelerinde baskın mangan minerali braunittir. Gang minerali olarak kuvars minerali gözlenmiştir. XRF çalışmaları ile Demirciler mangan oluşumlarının jeokimyasal analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu analiz sonuçlarına göre, bölgedeki mangan cevherleşmeleri ortalama SiO2 (%48.73), Al2O3 (%1.36), TiO2 (%0.04), MnO (%42.51), Fe2O3 (%1.21) ana element içeriklerine sahiptir. Yüksek Mn/Fe oranı, düşük Fe içerikleri, Demirciler mangan oluşumlarının İzmir-Ankara-Erzincna Neotetis okyanus yayılma sırtının uzak bölgesinde hidrotermal şekilde oluştuğunu göstermektedir.

The study area is located in Demirciler (Dursunbey- Balıkesir) region. The basement rocks in the region are Hindikler schists of Paleozoic aged consisting mica schist lithologies. This unit unconformably overlies the Jurassic-Cretaceous Budağan limestone. The İmranlar formation, which contains Permian-Triassic olistoliths in the region, is located on the Budağan limestone with a thrust contact. The Cretaceous aged Dağardı Melange tectonically overlies the İmranlar Formation and Budağan Limestone. Over the Dağardı melange, the Cretaceous Gınık Peridotite consisting of massive dunite, harzburgite and serpatinite is tectonically overlain. The Miocene Gökçedağ Formation is unconformably observed on other units. Manganese mineralizations are observed within the radiolarian chert blocks within the Dağardı melange outcropping in the region. Manganese occurrences show different thicknesses. Mineralizations throughout the field are observed in very fractured and fractured main rocks. Based on petrographic and XRD studies, braunite is dominant manganese mineral in manganese mineralizations. Quartz has been observed as gangue mineral. Geochemical analysis of Demirciler manganese formations were carried out with XRF studies. According to the results of this analysis, manganese mineralizations in the region have an average of SiO2 (48.73 wt.%), Al2O3 (1.36 wt.%), TiO2 (0.04 wt.%), MnO (42.51 wt.%), Fe2O3 (1.21wt.%) major element contents. High Mn / Fe ratio, low Fe contents suggest that Demirciler manganese formations were hydrothermally formed in the distal region of İzmir-Ankara-Erzincna Neotetis ocean spreading ridge.