Karacaören Köyü (Afyonkarahisar-Sandıklı) ve yakın çevresinde yetişen kestane (Castenea sativa) topluluklarının ekolojisi

Abstract

Bu araştırma, Ege Bölgesi, iç Batı Anadolu Bölümü, Afyonkarahisar ili, Sandıklı ilçesi, Karacaören köyü sınırları içinde kalan Kestanelik Deresi'ndeki kestane yetiştiriciliğini konu almaktadır. İnceleme alanındaki kestane topluluğunun ekolojik ortam Şartlarının belirlenmesi bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu amaca ulaşılabilmesi amacıyla ekolojik koşulları etkileyen şartlar ayrı ayrı tespit edilmiş ve haritalanmıştır. Bunun için 1/25.000 ölçekli topografya paftaları, orman meşcere haritaları ve toprak haritaları, 1/100.000 ölçekli jeoloji paftaları kullanılmıştır. Klimatik özelliklerin haritalanmasında Sandıklı Meteoroloji istasyonu verileri kullanılmış, bu veriler inceleme alanına enterpolasyon yöntemiyle uyarlanmıştır. Ayrıca kestane alanlarının güncel durumunun netleştirilebilmesi için USGS Earth Explorer uydu görüntüleri analiz edilmiştir. Araştırmaya konu olan kestane meşcerelerinin 805 hektarlık bir alanda genellikle meşe ve karaçam meşcereleri ile birlikte karışık halde bulunduğu belirlenmiştir. Kestane toplulukları 1200 m'den başlamakta, kestane deresi içlerine doğru 1860 m'ye kadar sokulmaktadır. Kestane topluluklarının %80‟ni yamaç ve vadi tabanlarında, nemli kuzey yamaçlarında saf kestane meşcereleri yoğun olmakla birlikte %45‟i kuzey ve doğu, %55‟i batı ve güney yamaçlarında bulunmaktadır. İnceleme alanında kestanenin doğal yetişme şartlarına uygun koşullarda altında geliştiği belirlenmiştir. Hatta bazı kestane ağaçları anıt ağaç kategorisine girebileceği değerlendirilmiştir. Kestane meşcerelerinin genellikle eğimli yamaçlarda bulunması, ulaşılabilirlik ve hasadı zorlaştırmaktadır. Araştırma sahasında kestane dal kanserinin son yıllarda hızlı yayılmaya başlaması ve hastalığın ilerlediği ağaçların tümüyle kuruması önemli bir sorun teşkil etmektedir. Hastalığın kimyasal mücadele yöntemlerine yanıt vermemesi büyük bir problemdir. Fakat hastalığın yeni enfekte olduğu ağaçlarda göztaşı ve katran ardıcı uygulaması ile hastalığın ilerlemesinin önemli ölçüde durduğu, ağaçlarda yeni kabuk oluşumları meydana geldiği gözlenmiştir. Mevcut kestane ekolojisinin korunması, kestane ile ilgilenen üreticilerin eğitilmesi, hastalıklara bilinçli müdahalelerin yapılması gerekmektedir. Ayrıca ulaşılabilirlik açısından fiziki koşulları daha uygun olan sahaların tespiti ve buralarda yeni fidan dikimi yapılması, böylece kestane ağaçlarının sayısal olarak arttırılması önerilmektedir.

This research is about chestnut fields in Kestanelik Stream, which is within the borders of Aegean Region, Central West Anatolian Section, Afyonkarahisar province, Sandıklı district, Karacaören village. In this study, the ecological environment conditions of the chestnut community in the study area were tried to be explained in broad terms. In order to achieve this aim, the conditions determining the ecological conditions were determined and mapped separately. In the meantime, 1/25.000 scale topography sheets, forest stand maps and soil maps, 1/100.000 scale geology sheets were used. In the mapping of climatic features, the data of Sandıklı Meteorology Station were used, and the obtained data were adapted to the study area by interpolation method. In addition, USGS Earth Explorer satellite images were analyzed to clarify the current status of chestnut fields. It has been determined that chestnut stands, which are the subject of the research, are generally mixed with oak and larch stands in an area of 805 hectares. Chestnut communities are intruded from 1200 m into the Chestnut Stream up to 1860 m. While 80% of the chestnut communities are on the slopes and valley floors, pure chestnut stands are dense on the humid northern slopes, 45% are on the north and east, 55% are on the west and south slopes. In the study area, it has been determined that chestnut grows under conditions suitable for natural growing conditions. In fact, some chestnut trees were evaluated in the category of monumental trees. Chestnut stands are generally located on sloping slopes, making accessibility and harvesting difficult. The rapid spread of chestnut branch cancer in the research area in recent years and the complete drying out of the trees where the disease progresses poses an important problem. It is a big problem that the disease does not respond to chemical control methods. However, it was observed that the progression of the disease was stopped significantly with the application of bluestone and tar juniper in newly infected trees, and new bark formations occurred on the trees. It is necessary to protect the existing chestnut ecology, to educate the producers who are interested in chestnuts, and to make conscious interventions to the diseases. In addition, it is recommended to determine the areas with more suitable physical conditions in terms of accessibility and to plant new saplings there, thus increasing the number of chestnut trees.