Ergenlerde bağlanma sosyal dışlanma ve riskli davranışların incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ergenlerde bağlanma sosyal dışlanma ve riskli davranışlar incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim döneminde Balıkesir ilinde çeşitli liselerde eğitim-öğretim hayatına devam eden 13-18 yaş aralığındaki 463 ergen birey oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Anne-Baba ve Akran Bağlanması Envanteri”, “Ergenler İçin Ostrasizm (Sosyal Dışlanma) Ölçeği” ve “Riskli Davranışlar Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arasındaki ilişkinin düzeyi ve yönünün belirlenmesi korelasyon (r, rs) analizi ile incelenmiştir. Değişkenlerin cinsiyet değişkenine göre farklılaşmasını tespit etmek için ilişkili örneklemler için t test ve Mann Whitney U testi; sınıf düzeyi ve lise türü değişkenlerine göre farklılaşmasını tespit etmek için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Kruskal Wallis – H testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre anneye bağlanma ile riskli davranışlar arasında orta düzeyde negatif yönde, babaya bağlanma ile riskli davranışlar arasında düşük düzeyde negatif yönde, akrana bağlanma ile riskli davranışlar arasında düşük düzeyde negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Sosyal dışlanmanın riskli davranışların alt boyutlarından antisosyal davranışlar, intihar eğilimi ve okul terkiyle arasında düşük düzeyde pozitif yönde, beslenme alışkanlıklarının ise düşük düzeyde negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilirken; alkol kullanımı ve sigara kullanımı alt boyutlarının sosyal dışlanma ile arasında ise anlamlı ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Anneye bağlanmanın sınıf düzeyi ve lise türü değişkenlerine, babaya bağlanmanın cinsiyet değişkenine, akrana bağlanmanın lise türü değişkenine, sosyal dışlanmanın sınıf düzeyi ve lise türü değişkenlerine, riskli davranışların ise cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre farklılaştığı bulgulanmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda tartışma ve önerilere yer verilmiştir.

In this study, attachment, social exclusion and risky behaviors in adolescents were examined. The study group of the research consists of 463 adolescents between the ages of 13-18 who continue their education in various high schools in Balıkesir in the 2021-2022 academic year. Simple random sampling method was used to determine the study group. “Personal Information Form”, “Parent and Peer Attachment Inventory”, “Ostracism (Social Exclusion) Scale for Adolescents” and “Risk Behaviors Scale” were used as data collection tools in the study. In the analysis of the data, correlation (r, rs) analysis was used to determine the level and direction of the relationship between the variables. To determine the differentiation of the variables according to the gender variable, t test and Mann Whitney U test for related samples; One-way analysis of variance (ANOVA) and Kruskal Wallis – H test were used to determine the differentiation according to grade level and high school type variables. According to the findings, it was determined that mother attachment and risky behaviors were moderately negative, father attachment and risky behaviors were low negative, peer attachment and risky behaviors were low negative significant relationships. While low-level positive correlations were found between social exclusion, antisocial behaviors, suicidal tendencies, and school dropouts, which are sub-dimensions of risky behaviors, and low-level negative correlations between eating habits; It was determined that there was no significant relationship between alcohol use and smoking sub-dimensions and social exclusion. It was found that attachment to the mother differed according to the grade level and type of high school variables, attachment to the father to the gender variable, attachment to the peer to the variable of high school type, social exclusion to the grade level and high school type variables, and risky behaviors to the gender and grade levels. Discussions and suggestions are given in line with the results obtained.