Yenilik arayışı, heyecan arayışı, risk algısı ve tereddüdün karar verme tarzına etkisi

Abstract

Seyahat kararı verirken hangi faktörlerden etkileniriz? Yoksa Kişilik, psikolojik, bilişsel ya da duyusal özelliklerimiz karar verme tarzımızı etkiler mi? gibi sorular hala tam olarak cevaplandırılamamıştır. Çünkü bireyler seyahat kararı verirken birçok güdüleyici faktörlerden etkilenmektedir. Çevre ve toplum yapısının değişmesi, hastalıkların artması, şehir merkezlerinde yaşama, yaşadığı atmosferden farklı ve alışılmamış deneyimlerin elde edilmesi gibi faktörler bu durumu destekler niteliktedir. Örneğin Covid-19 salgını sebebiyle turizm hareketlerinin değişiklik gösterdiği şu günlerde, bireysel seyahatlerin ve doğayla bütünleşik tatillerin ön planda olduğu bilgisi bu soruların cevabına güzel bir örnek olabilir. Buradan hareketle kamp yapan bireylerin karar verme tarzları farklı bir bakış açısıyla ele alınmış ve yenilik arayışı, heyecan arayışı, risk algısı ve tereddüt değişkenleri üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır. Genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılan araştırmada örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Kuzey Ege Bölgesi’nde kamp yapmakta olan 769 bireye yüz yüze anket uygulanmıştır. Toplanan veriler farklı istatistik programlarıyla analiz edilmiştir. Buna göre heyecan arayışının risk algısı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. Karar verme tarzı üzerinde etkisi boyular bazında düşünüldüğünde farklı etkiler tespit edilmiştir. Yenilik arayışının risk algısı üzerinde negatif, karar verme tarzı üzerinde ise pozitif bir etkisinin olduğu gözlenmiştir. Risk algısının tereddüdü pozitif yönde etkilediği, karar verme tarzını ise boyutlarına göre hem negatif hem de pozitif yönde etkilediği sonucu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte tereddüt karar verme tarzı boyutlarında farklı etkiler tespit edilmiştir.

Questions such as “What factors play a role in our decision to travel?”, “Or do our personality, psychological, cognitive, or sensorial characteristics influence the way we make decisions?” are still not fully answered. This is because individuals are influenced by many motivating factors when making travel decisions. Factors such as the change of environment and social structure, the increase of diseases, living in urban centers, gaining different and unusual experiences in the environment in which they live to support this situation. A good example of answering these questions is the information that individual travel and holidays in harmony with nature are in the foreground these days when tourism movements are changing due to the Covid-19 pandemic. From this point of view, the decision-making styles of campers were considered from a different perspective and an attempt was made to examine the variables of novelty- seeking, excitement-seeking, risk perception, and hesitancy. Relational scanning model, one of the general scanning models, was used in the study, and convenience sampling method was preferred among the sampling methods. As part of the research, a face-to-face questionnaire was applied to 769 people camping in the Northern Aegean region. The collected data were analyzed using various statistical programs. Accordingly, no significant effect of excitement-seeking on risk perception was found diffrent effects on decision-making style were detected. Novelty-seeking was observed to have a negative effect on risk perception and a positive effect on decision-making style. Risk perception was found to have a positive effect on hesitancy and both negative and positive effects on decision-making style. However, hesitancy was found to have diffrent effects on decision-making style.