11.sınıf biyoloji ders kitabında kullanılan metaforlar ve analojiler üzerine bir çalışma

Abstract

Anlaşılması zor soyut kavramları somutlaştırarak anlamlandırmayı kolaylaştıran metaforlar ve analojiler günlük yaşantımızda, edebiyatta ve bilimde çokça kullanılan düşünme yetilerini ve yaratıcılığı geliştiren, eğitsel araçlardır. Biyoloji bilimi de anlaşılması zor soyut kavramlar içermektedir. Bu kavramların öğrenilmesi ve akılda tutulabilmesi için kullanılan metafor ve analojiler Biyoloji ders kitaplarında benzetme, şekil, model olarak sıkça kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı 11. Sınıflarda okutulmak üzere önerilen biyoloji ders kitabında kullanılan metaforlar ve analojileri analiz etmektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yapılmıştır. Çalışmada veriler içerik analiz tekniği ile analiz edilmiştir. 11. sınıf biyoloji ders kitabında metafor ve analojilerden toplamda 1790 veri elde edilmiştir. Bu verilere bakıldığında soyut kavramların bilim dili ile açıklanabilmesi zor olduğundan eğitsel araç olarak metafor ve analojilerin sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Metafor ve analojiler kavram yanılgılarına neden olmayacak şekilde kullanıldığında öğrenmeyi olumlu etkileyecektir.

Metaphors and analogies that make it easier to make sense of abstract concepts that are difficult to understand are educational tools that develop thinking skills and creativity, which are widely used in our daily life, literature and science. Science of biology also includes abstract concepts that are difficult to understand. Metaphors and analogies used to learn and keep these concepts in mind are frequently used as analogies, figures and models in Biology textbooks. The main goal of this study is to analyze the metaphors and analogies used in the 11th grade biology textbook recommended by the Ministry of National Education to be taught in high schools in Turkey and to examine how they are structured and presented. In this study, document analysis, one of the qualitative research methods, was carried out. Content analysis technique was used to evaluate the data in the study. A total of 1790 data were obtained from metaphors and analogies in the 11th grade biology textbook. Considering these data, it is seen that metaphors and analogies are frequently used as educational tools since it is difficult to explain abstract concepts with the language of science. When metaphors and analogies are used in a way that does not cause misconceptions, they will positively affect learning.