Feyza Hepçilingirler’in çocuklara yönelik eserlerinde toplumsal cinsiyet yansımaları

Abstract

Edebi eserler çocukluktan itibaren bireylerin yaşamlarında önemli yer tutar. Özellikle çocukluk dönemine ait edebi eserler çocukların ruh ve hayal dünyasına etki ederek onların psiko-sosyal ve kültürel gelişmelerine katkı sağlar. Bu eserler çocuklara bir yandan yeni ufuklar açarken bir yandan da onlara topluma ve kültüre ait kimi değer ve yargıları aktarır. Toplumsal ve kültürel olay ve olguların sanatçı bakış açısı ile yorumlandığı çocuk kitapları edebiyat ve sosyolojisinin kesişim noktasındadır. Çocuk edebiyatçısı eserlerinde bir taraftan çocukluğu inşâ ederken diğer taraftan da toplumun kültürel yapısını ve dünyayı algılayışını eserlerine aktarmada önemli bir görev üstlenir.Günümüz yazarlarından Feyza Hepçilingirler çocuk edebiyatına kazandırdığı eserleri ile dikkat çeker. Eserlerinin en karakteristik özelliği eğitici ve öğretici olmasıdır. Hepçilingirler için toplumsal ve kültürel yaşama dair olan ne varsa en doğru bir şekilde çocuklara öğretmek âdeta bir misyondur. Yazarın bu misyonlarından biri de toplumsal cinsiyet algısı konusunda gösterdiği hassasiyettir. Öyle ki cinsiyetin toplumsallaşması sürecinde bireyin yaşamında yer alan aile, okul, arkadaş grupları yanında değerlendirebileceğimiz çocuk kitapları ve kitapların yazarlarının rolü yadsınamaz. Çocuk kitabı yazarı gerek toplumsal cinsiyete dair kalıp, yargı ve klişelerin aktarımında gerekse çocuğa toplumsal ve kültürel kodları aktaran bir aktördür. Bu çalışmada Feyza Hepçilingirler’in çocuklar için yazdığı eserler okul öncesi ve okul dönemi başlıkları altında ele alınarak eserlerindeki toplumsal cinsiyet algısına dair izlerin sürülmesi hedeflenmiştir.

Literary books have an important place in the lives of individuals from childhood. Specially literary books from childhood by affecting the spirit and imagination of children, they contribute to their psycho-social and cultural development. These works not only open new horizons for children, but also they convey some values and judgments of society and culture to them. Children's books, in which social and cultural events and phenomena are interpreted from an artistic perspective, are at the intersection of both literature and sociology. While building childhood on the other hand, the children's literature writer plays an significant role in conveying the cultural structure of the society and the perception of the world to her/his books. Feyza Hepcilingirler, as an contemporary author, draws attention with her books that she contributed to children's literature. The most characteristic feature of her books is that they are educational and instructive. For Hepcilingirler, it is a mission to teach children everything about social and cultural life in the most accurate way. One of these missions of the writer is her delicacy to gender. So that the part of the authors cannot be denied in children's books and books, which we can evaluate alongside family, school and friend groups in the life of the individual in the socialization of gender. The author of children's books is an figure who both conveys the stereotypes, judgments and clichés about gender and conveys social and cultural codes to the child. In this study, the books written by Feyza Hepcilingirler for children were discussed in the headings of preschool and school period and it was aimed to trace the gender perception in her books.