Türk mutfak kültürü unsurlarının sinema perdesindeki yansımalarının göstergebilim yöntemi ile incelenmesi

Abstract

Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinde açıklığa kavuşturduğu gibi beslenme; günümüzde yalnızca temel bir ihtiyaç olmaktan çıkmış, kültürle bezenerek toplumlara mal olmuştur. Beslenmenin yalnızca biyolojik bir eylem olmadığı, toplumu etkileyen şartlar altında bir kültür oluşturduğu açıktır. Her toplum kendine has mutfak kültürü ile bezenmiştir ve bu husus paylaşılmak ve tanıtılmak istenilmektedir. Bu noktada Orta Asya Türk, Selçuklu, Osmanlı ve son dönem olan Cumhuriyet Dönemi mutfağından izler taşıyan köklü bir geçmişe sahip Türk mutfağının da yansıtılması, tanıtılması gerekmektedir. Bu tanıtımı, ilk örneği 1830'da oluşturulmuş olan film güçlü bir şekilde sağlayabilmektedir. Film, ortaya çıkışının ilk yıllarından itibaren belirli bir fikri empoze etmek amacı ile dizayn edilmiş, özellikle siyasi ideolojileri aşılamak ya da aklamak amaçlı kullanılan kitle iletişim aracı olmuştur. Günümüzde ise filmler dünyanın birçok yerine ulaşabilen ve kolay erişime sahip sanat eserleridir. Her yaştan, ırktan, dinden, kesimden insan filmlerin seyircisi olabilmekte ve izlediği filmlerden etkilenebilmektedir. Bu bilgiler ışığında yapılan bu çalışmada Türk mutfak kültürü unsurlarının sinema perdesindeki yansımalarının incelenmesi amacıyla, uluslararası film festivallerinde ödül kazanmış olan Kış Uykusu filmi ve Çoğunluk filmi ele alınmış, içerdikleri mutfak sahnelerinin göstergebilimsel analizi yapılmış ve yorumlanmıştır. Analizler sonucunda filmlerin birçok Türk mutfak kültürü öğesini gösterge olarak kullandığı, bu göstergeleri kullanırken onlara hikayeyi destekleyici anlamlar kattığı gözlemlenmiştir.

As Maslow clarified in his hierarchy of needs, nutrition; Today, it has ceased to be only a basic need, and has become a property of societies by being adorned with culture. It is clear that nutrition is not just a biological act, but creates a culture under conditions that affect society. Every society is adorned with its own culinary culture and this issue is wanted to be shared and promoted. At this point, it is necessary to reflect and introduce the Turkish cuisine, which has a deep-rooted history bearing traces of Central Asian Turkish, Seljuk, Ottoman and the last period which is Republic Period cuisine. The movie, which was first created in 1830, can powerfully provide this introduction. Since the first years of its emergence, the movie has been designed with the aim of imposing a certain idea, and it has been a mass media tool used especially to instill or justify political ideologies. Today, movies are works of art that can reach many places of the world. Also they are easily accessible. People of all ages, races, religions and sections can be the audience of the movies and be affected by the movies they watch. In the light of this information, in this study, in order to examine the reflections of Turkish culinary culture elements on the cinema screen, the movie Winter Sleep (Kış Uykusu) and the movie Majority (Çoğunluk), which won awards in international film festivals, were discussed, and the semiotic analysis of the kitchen scenes they included was made and interpreted. As a result of the analyses, it has been observed that the movies use many Turkish culinary culture elements as indicators, and when using these indicators, they add meanings to support the story.