Annelerin bekçilik davranışları ile çocuklarının sosyal yetkinlik, problemli davranış ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada annelerin bekçilik davranışları ile çocuklarının sosyal yetkinlik, problemli davranış ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim/öğretim yılında, Balıkesir ili Altıeylül ve Karesi ilçesindeki anaokulu, ilkokul ve ortaokul bünyesinde yer alan anasınıflarında okul öncesi eğitime devam eden 48-69 aylık 305 çocuk (181 Kız, 124 Erkek) ve çocukların anneleri oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları “Annelik Bekçiliği Ölçeği-Anne Formu”, “Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme-30 Ölçeği”, “Duygu Düzenleme Ölçeği” ve “Demografik Bilgi Formu”dur. Araştırmada elde edilen verilerin analizi için; betimsel analizler, pearson testi, bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulguların bazıları şu şekildedir; Annelerin bekçilik davranışlarıyla çocuklarının sosyal yetkinlik ve problemli davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Annelerin teşvik edici davranışları ile çocukların duygu düzenlemeleri arasında ise pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Bununla birlikte annelerin sınırlayıcı davranışları arttıkça çocukların duygusal değişkenliklerinin de arttığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan çocukların sosyal yetkinlikleri ile duygu düzenlemeleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Annelerin bekçilik davranışları annenin; öğrenim durumu, medeni durumu ve diğer ebeveynden/eşinden destek alma durumuna göre farklılaşırken çocuğu ile geçirdiği kaliteli zaman dilimi, çocuğunun kardeş sayısı ve okul öncesi eğitime devam etme süresine göre farklılaşmamaktadır. Çocukların sosyal yetkinlik, problemli davranış ve duygu düzenleme becerileri ise annenin; öğrenim durumuna göre farklılık gösterirken çocuğun kardeş sayısı durumuna göre farklılık göstermemektedir.

In the aim of this study was to examine the relationship between mothers' parenting behaviors and their children’s social competence, problematic behaviors and emotion regulation skills of children. The sample of the study consisted of 305 children (181 girls, 124 boys) and their mothers, who were attending preschool education in kindergarten, primary school, and secondary school classes in Altıeylül and Karesi districts of Balıkesir province during the 2022-2023 academic year. The data collection instruments used in the study were "Maternal Gatekeeping Scale Mother Form," "Social Competence and Behavior Evaluation-30 Scale," "Emotion Regulation Scale," and "Demographic Information Form." Descriptive analyses, Pearson correlation test, independent groups t-test, and one-way analysis of variance (ANOVA) were conducted to analyze the obtained data. Some of the findings from the study are as follows: There is no significant relationship between mothers' parenting behaviors and their children's social competence and behavior problems. There is a positive relationship between mothers' supportive behaviors and children's emotion regulation. However, it was found that as mothers' restrictive behaviors increase, children's emotional variability also increases. On the other hand, no significant relationship was found between children's social competence and emotion regulation. Mothers' parenting behaviors vary according to their education status, marital status, and receiving support from the other parent/spouse, while the quality time spent with the child, the number of siblings, and the duration of preschool education attendance do not differ. Children's social competence, problematic behavior and emotion regulation skills vary according to their mother's education status, while they do not differ based on the number of siblings.