Ergenlik dönemi tasavvuf öğretiminde fotoğrafik hafıza teknikleriyle zihin ve kavram haritaları: murâkabe kavramı

Abstract

Kavram olarak "Gençlik", buluğa erme neticesinde, biyolojik ve psikolojik bakımdan çocukluğun sonu ile toplum hayatında sorumluluk alma dönemi olan 12- 25 arasında kalan yaş gurubudur. İnsan hayatının kritik aşamalarından birini oluşturan "Gençlik Dönemi" devamlı tartışma konusu olmuş ve kuşaklar arasında "çatışmalara" neden olmuştur. Her dönemin koşullarına göre "Gençliğin Sorunları" olmuş ve tartışılmıştır. Genç, bedeni canlı, ruhu diri; gönlü paylaşıma açık, hayattan beklentisi yüksek insan demektir. Çağımızın gençliği internetin, televizyonun, medyanın ve farklılaşan çevresel faktörlerin etkisiyle çok köklü ve hızlı bir değişim süreci içindedir. Gençliğin temel probleminin; ruhunu şekillendiren iç aleminde varlığı anlamlandıran temel bir varlığın bulunmaması olduğunu düşünürsek bu tezle gençlerimizi Allah inancı ile tanıştırmak için güzel ahlâkın merkezi olan Tasavvuf ‘un terbiye metotlarından Murâkabe’yi, kavram haritaları ve analojiyi kullanarak kolayca anlaşılmasını sağlamak hedeflenmiştir. “Anlamlı Öğrenme “baz alınarak geliştirilmiş olan "Kavram ve Zihin Haritalarının", tanımı yapılmış ve eğitimde kullanımının önemine dikkat çekilmiştir. Tezin ikinci bölümünde; ergenlik dönemleri, ergenin bu süreçte fiziksel, cinsel, zihinsel, duygusal, sosyal, ahlâkî ve kişisel gelişimine değinilmiştir Üçüncü bölümde ergenin sağlıklı bir kişiliğe sahip olması için dinî ve ahlâkî eğitimin zaruretinden bahsedilmiş, gencin manevî gelişimin Tasavvufî Eğitimle arzu edilen noktaya ulaşabileceği ifade edilmiştir. Nebevî bir yöntem olan sevdirerek ve kolaylaştırarak öğretme metodunun, analoji ve kavram haritalarıyla uyum içerisinde olduğu bilimsel bir dille ifade edilmiştir. Çalışmamızın dördüncü bölümünde; muhafaza etme, koruma anlamına gelen Murâkabe kavramının Allah’ın isimleri ile olan bağlantısı hakkında bilgi verilip, ergenin hayatının her alanında İhsân şuurunu elde edebilmek için yegâne yolun Murâkabe'den geçtiği bilinci verilmeye çalışılmıştır. Hafızada kalıcılığı sağlayacak ve gencin dikkatini çekecek objelerle hazırlanan analoji ve kavram haritaları hadis, ayet ve kıssalarla desteklenmiştir. Hazır bulunuşluk düzeyini ölçmek için Esma Hatun Kız Kursu’nda öğrenim gören 11-21 yaş grubu 19 öğrenciye Murâkabe kavramı ile ilgili sorular hazırlanarak mülâkat yapılmış akabinde analoji ve kavram haritaları ile sunum yapıldıktan sonra ikinci bir mülâkat yapılarak arasındaki fark karşılaştırılmış ve çalışmamız sonlandırılmıştır.

"Youth" as a concept is the age group between 12-25, which is the period of reaching puberty, the end of childhood biologically and psychologically, and the period of social life. The "Youth Period", which is one of the critical stages of human life, has always been the subject of discussion and has caused "conflicts" between generations. According to the conditions of each period, "Youth Problems" have been and discussed. Young, alive in body, alive in spirit; It means a person whose heart is open to sharing and has high expectations from life. The youth of our age is in a very radical and rapid change process with the effect of internet, television, media and differentiating environmental factors. The main problem of youth; Considering that there is no fundamental existence that shapes the soul and gives meaning to existence in the inner world, this thesis aims to make it easier to understand Sufism, which is the center of morality, by using concept maps and analogy, in order to introduce our young people to the belief in Allah. "Concept and Mind Maps", which were developed on the basis of "Meaningful Learning", were defined and the importance of their use in education was pointed out. In the second part of the thesis; Adolescence periods, the physical, sexual, mental, emotional, social, moral and personal development of the adolescent in this process are mentioned. It has been expressed in a scientific language that the method of teaching by endearing and facilitating, which is a prophetic method, is in harmony with analogy and concept maps. In the fourth part of our study; In this study, information was given about the connection between the concept of Murâkabe, which means preservation and protection, and the names of Allah, and it was tried to give the awareness that the only way to achieve Ihsan consciousness in all areas of the adolescent's life is through Murâkabe. Analogy and concept maps prepared with objects that will ensure permanence in the memory and attract the attention of the youth are supported by hadith, verses and parables. In order to measure the level of readiness, 19 students in the 11-21 age group studying at Esma Hatun Girls' Course were interviewed by preparing questions about the concept of Murâkabe.