Gebelikte internet kullanımının sanal sosyal desteğe etkisinin belirlenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı; Ayvalık Devlet Hastanesi’nden hizmet alan gebelerin internet ve sosyal medya kullanım durumları, nedenleri ve bilgi kaynaklarının belirlenmesidir. Ayrıca bu çalışma kapsamında; gebelerde sanal sosyal destek ile ilişkili faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kesitsel tipte olup, Mart-Aralık 2022 tarihleri arasında Ayvalık Devlet Hastanesi’nde yürütülmüştür. Örneklemini 587 gebe oluşturmuştur. Veriler; Tanımlayıcı Veri Formu ve Sanal Sosyal Destek Ölçeği kullanılarak, yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edilmiştir. Gebelerin, sosyal medya ve interneti kullanım amacı incelendiğinde; %92,7’si bilgi almak için, %53,8’i sağlık sorunlarına çözüm aramak ve %33,7’si tecrübelerini paylaşmak/tecrübeleri öğrenmek için kullandığını belirtmiştir. Gebelerin yaklaşık yarısı (%48,2) günde en az iki saat ve daha fazla sosyal medyada zaman geçirmektedir. En çok kullanılan sosyal medya platform ve uygulamaları; %75,5 “WhatsApp”, %56,1 “Instagram”, %27,1 ile “Facebook” olarak belirtilmiştir. Gebelerin, internet ve sosyal medyada en çok araştırdıkları konular; %78,5’i annenin bebek hareketlerini hissetmesi ve takibi, %78,2’si gebelikte tehlike işaretleri, %73,3’ü gebelik şikayetleri olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın tek değişkenli analizinde; kendisinin ve eşinin eğitim durumu, üniversite ve lisansüstü olan, gebeliğinde hastaneye yatan, çalışan, nulligravid ve nullipar, internet ve sosyal medyadaki bilgilerin doğruluğunu kontrol eden, sosyal medyada iki saatten fazla süre geçiren gebelerin sanal sosyal destek alt boyutları ve toplam puan ortalamaları anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Çalışmanın çok değişkenli analizinde; gebelerin sosyodemografik ve obstetrik değişkenleri ile SSDÖ puanlarının hiyerarşik regresyon model analizinde, oluşturulan modele göre; SSDÖ öngörmede anlamlı olan değişkenler; internet ve sosyal medyada geçirilen süre (β= -0.200; p<0.001), internet ve sosyal medyadaki bilgilerin doğruluğunu kontrol etme (β= -0.129; p=0.002), gebelikte hastane yatışı olmasının (β= 0.147; p<0.001), istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlendi. Sonuç olarak; internet kullanımı ile gebelik, doğum ve doğum sonu konuları hakkında bilgi alan gebelerin sanal sosyal destek puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlendi. Ayrıca sanal sosyal destek puanını etkilediği düşünülen sosyodemografik ve obstetrik faktörler arasında ilişki saptanmıştır.

Objective of the research; the aim of this study was to determine the internet and social media usage status, reasons and information sources of pregnant women receiving services from Ayvalık State Hospital. Also in the scope of this study; it was aimed to examine the factors associated with virtual social support in pregnant women. The cross-sectional study was conducted at Ayvalık State Hospital between March and December 2022. The research is cross-sectional type and it was conducted at Ayvalık State Hospital between March and December 2022. The sample included 587 pregnant women. Data were collected through face-to-face interviews using the Descriptive Data Form and Virtual Social Support Scale (VSSS). Number, percentage, mean, standard deviation, t test in independent groups, one-way analysis of variance (ANOVA), multiple regression analysis were used to analyze the data. In the study, significance level p<0.05 was accepted. When the purpose of using social media and the internet was analyzed, 92,7% of the pregnant women stated that they used it to get information, 53,8% to seek solutions to health problems, and 33,7% to share their experiences/learn about experiences. Approximately half of pregnant women (48,2%) spend at least two hours or more on social media daily. The most used social media platforms and applications are ‘‘WhatsApp’’with 75,5%, ‘‘Instagram’’ with 56,1%, and ‘‘Facebook’’ with 27,1%.The topics most researched by pregnant women on the internet and social media; 78,5% of the participants reported feeling and following the baby's movements, 78,2% reported danger signs during pregnancy and 73,3% reported pregnancy complaints.In univariate analyses of the study, the mean scores of the sub-dimensions and total scores of virtual social support were found to be significantly higher in pregnant women who had their own and their spouse's educational status, university and graduate degree, were hospitalized during pregnancy, were employed, were nulligravid and nullipar, checked the accuracy of information on the internet and social media, and spent more than two hours on social media (p<0.05).In the multivariate analysis of the study, in the hierarchical regression model analysis of the sociodemographic and obstetric variables of the pregnant women and the VSSS scores; the variables that were significant in predicting the VSSS according to the model created; time spent on the internet and social media (β:=-0.200; p<0.001), checking the accuracy of the information on the internet and social media (β= -0.129; p=0.002), having hospitalization during pregnancy (β= 0.147; p<0.001), were statistically significant. In conclusion, the mean scores of virtual social support of pregnant women who received information about internet use and pregnancy, birth and postpartum issues were found to be statistically significant. In addition, a relationship was found between sociodemographic and obstetric factors that were thought to affect the virtual social support score.