Etlik piliç karma yemlerinde kullanılan ham gliserinin performans, incebağırsak histopatolojisi ve ayak taban lezyonları üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı etlik piliç karmayemlerinde mısırın miktarını düşürerek alternatif enerji kaynağı olarak ham gliserini kullanmaktır. Bu çalışmayla farklı yaş dönemlerinde, farklı oranlardaki ham gliserin (HG)’in etlik piliçlerin farklı parametrelerindeki etkilerini incelemek, literatüre katkı sağlayarak gelecekte yapılacak çalışmalara katkıda bulunmak amaçlanmaktadır. Birinci gün canlı ağırlığı ortalama 43 gram, Cobb 500 ırkı 350 etlik civcivle çalışma gerçekleştirilmiştir. İlk 4 gün civcivler beraber bakılmış, beşinci gün her birinde 10 civcivin olduğu 5 tekerrürden oluşan 7 deneme grubuna rastgele dağıtılmıştır. Grup I (Kontrol, 1-42. gün %0 HG), Grup II (5-21.gün %5 HG+22-42.gün %0 HG), Grup III (5-21.gün %0 HG+22-42.gün %5 HG), Grup IV (5-42.gün %5 HG), Grup V (5-21.gün %10 HG+22-42.gün %0 HG), Grup VI (5-21.gün %0 HG+22-42.gün %10 HG) ve Grup VII (5-42.gün %10 HG) şeklindedir. Yemler izonitrojenik ve izokaloriktir. Ham gliserinin AMEn değeri 3595 kcal/kg, içeriği %87.48 gliserol, %6.8 nem, %4 kül, %1.7 gliserol olmayan organik maddedir. Çalışmada canlı ağırlık, yem tüketimi, canlı ağırlık artışı, yemden yararlanma oranı, dışkı nemi, kan parametreleri, ayak taban dermatitisi, iç organların ağırlıkları, göğüs baget renk ve pH’sı ile kimyasal özellikleri, tibia külü, diskondroplazisi, bağırsaktaki Enterobakteri, Coliform bakteri, toplam aerobik bakteri sayıları, ileumun villus, kript, epitel hücre kalınlığı ölçümleri, çalışmanın ekonomik analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre 11, 22. günlerde %5, %10 oranına ham gliserin tüketimi, kontrol grubuna göre canlı ağırlığı arttırmaktadır. Yem tüketimi 11-21, 5-21. günlerde %10 tüketenlerde artmaktadır (P<0.05). Tüm dönemlerde %5 HG tüketimi, %0 HG tüketenlere göre daha yüksek canlı ağırlık artışıyla (P<0.05) sonuçlanmıştır. Yemden yararlanma oranı 5-10, 5-21. günlerde %5, %10 HG tüketenlerde daha iyidir (P<0.05). %10 HG tüketmek dışkı nemini arttırmakta, %5 HG tüketmek kontrol grubuna göre az sulu dışkıya (P<0.05) neden olmaktadır. Tüketim arttıkça serum trigliseridi düşmüş, ayak taban dermatitisi derecesi-skoru-insidensi, kalp-karaciğer pankreas-bağırsak ağırlığı, göğüs-baget kaslarında HP, HY oranı artmış, baget pH’ı azalmıştır (P<0.05). %10 HG tüketmek baget pH’sını azaltmaktadır (P<0.05). Bagetin kırmızılığı tüketimin artmasıyla azalmaktadır (P<0.05). Tüketimdeki artışla toplam Coliform yükünde artış (P<0.05) olmaktadır. Tüketimin artmasıyla villus yüksekliği, kript genişliği artmış, villus genişliği, kript derinliği azalmış, villus yüzey alanı, villus yüksekliği/kript derinliği oranı tüketimdeki artışla artmıştır (P<0.05). Tüketimdeki artış tüm çalışma dönemlerinde günlük yem maliyetini arttırmaktadır. Ancak, 5-10. günde %5 HG tüketen grubun 1 kg canlı ağırlık artışı için yem maliyeti en azdır (P<0.05). Bu sonuçlar, karmayem dengeli şekilde hazırlanırsa ham gliserinin etlik piliç karmayeminde %10 düzeyine kadar hem performans hem de sağlığı bozmadan alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

This study aims to use crude glycerin as an alternative energy source by reducing amount of corn in broiler mixed feeds. It also examines the effects of different crude glycerin (CG) amounts on broiler chickens’ parameters at different ages, contributing to the literature and future studies. The study used 350 Cobb500 broiler, 43g on one-d-old. The chicks were randomly distributed into seven groups of five replicates, each with ten chicks. Treatments were Group I (Control, 0%CG 1-42d), Group II (5%CG 5-21d+0%CG 22-42d), Group III (0%CG 5-21d+5%CG 22-42d), Group IV (5%CG 5-42d), Group V (10%CG 5-21d+0%CG 22-42d), Group VI (0%CG 5-21d+10%CG 22-42d), Group VII (10%CG 5-42d). Feeds are isonitrogenic and isocaloric. Crude glycerin has 3595 kcal/kg AMEn, 87.48% glycerol, 6.8% moisture, 4% ash, 1.7% matter organic nonglycerol. The study analyzed live weight, feed consumption, live weight gain, feed conversion ratio, fecal moisture, blood parameters, footpad dermatitis, internal organ weights, breast-drumstick pH, color value, chemical properties, tibia ash dyschondroplasia, Enterobacteria, Coliform, total aerobic bacteria counts in the intestine, villus, crypt, epithelial cell thickness measurements of the ileum, economic analysis. According to the results of the research, 5%, 10%CG 11, 22 days increases live weight compared to the control group. Feed consumption increases in 10%CG 11-21, 5-21 days (P<0.05). In all periods, 5%CG consumption resulted in higher live weight gain (P<0.05) compared to those consuming 0%CG, which was insignificant (P>0.05) in those consuming 10%CG. Feed conversion ratio is better in 5%,10%CG 5-10, 5-21 days (P<0.05). 10%CG increases excreta moisture, 5%CG causes less moist excreta (P<0.05) than the control group. As consumption increased, serum triglyceride, drumstick pH decreased, footpad dermatitis degree-score-incidence, heart-liver pancreas-intestine weight, CP, EE in breast-drumstick muscles increased (P<0.05). 10%CG reduces drumstick-pH (P<0.05). The redness of the drumstick decreases with increasing consumption (P<0.05). With the increase in consumption, there’s an increase in coliform count (P<0.05). As consumption increased, villus height, crypt width increased, villus width, crypt depth decreased, the villus surface area, villus height/crypt depth ratio increased (P<0.05). The increase in consumption increases the daily feed cost in all periods. Except for the 5-10 days, the cost for 1 kg of live weight increases as the crude glycerin rate increases. This is least in those consuming 5% CG in 5-10d (P<0.05). Results show that, if the mixed feed is prepared balancedly, crude glycerin can be used as an alternative energy source in broiler mixed feed up to 10% without compromising performance and health.