İnternet ortamında en çok sorulan hadislerin tespit, tahric ve tahlili -sorularlaislamiyet.com örneği-

Abstract

Bu çalışma, Sorularla İslamiyet adlı din hakkında merak edilen sorulara cevap verme içeriği ile ön plana çıkan sitede, kullanıcıların Hz. Peygamber’e aidiyetini ve sıhhat durumunu merak ettikleri hadisler hakkında yapılan açıklamaları değerlendirmeyi konu edinmiştir. Çalışmanın amacı İslamî konular hakkında en çok ziyaret edilen Sorularla İslamiyet sitesinin ele aldığı hadisler hakkında yapmış olduğu kaynak ve metin tespitleri ile yorumlar ve çıkarımlarını tahlil ederek ulaştığımız kaynaklar ile karşılaştırmasını yapmak suretiyle sitede yer alan bilgilerin/cevapların doğru/isabetli olup olmadığını ortaya koymaktır. Bunun için öncelikle siteye sıhhat durumu merak edilen hadisler hakkında yöneltilen 400 ila 200 bin ve üzeri okunma alarak en çok okunma alan 20 soru ve cevap tespit edilmiştir. Ardından ise söz konusu rivayetlerin tespit, tahrîc ve tahlili yapılmıştır. Tahrîc esnasında temel hadis kaynakları ve muteber hadis kaynakları dahil edilmiş; tahlilde ise sened ve metin tenkidi ile birlikte dokümantasyon yöntemi kullanılmıştır. Araştırmalarımız sonucunda internet ve sosyal medya kullanıcıları başta olmak üzere dinî içerik paylaşan muhtelif birçok sayfa tarafından Sorularla İslamiyet adlı sitenin internetin sahih kaynağı olarak görüldüğü ve siteye güvenildiği görülmüştür. Sitede söz konusu rivayetlere yapılan doğru tahrîclerle birlikte bazı tahrîclerin temel hadis kaynaklarına ulaşmak açısından eksik yapıldığı; ancak rivayetler hakkındaki yorum ve açıklamaların öz ve isabetli olduğu tespit edilmiştir.

The subject of this study is to evaluate the explanations of hadiths that users researched about the belonging to Prophet Muhammed and trustworthiness of them, in the website called Sorularla Islamiyet which is featured by the content to answer frequently asked questions about religion. The aim of this study is to present the accuracy of the answers/informations in the website by comparing the variables obtained by analyzing the sources and text determinations and comments and implications about the hadiths covered in the most visited website on the religious subjects, Sorularla Islamiyet, to the sources we accessed. Firstly, the most visited 20 questions and answers about trustworthiness of the hadiths were determined, with 200 to 400 thousand or more clicks directed to the site. This was followed by the determination, inclusion (tahrij) and analysis of the narrations in question. During the inclusion, fundamental and reliable hadith sources were included and during the determination, documentation method used with transmitter (ravi) chain and text criticism. As a result of our research, website called Sorularla Islamiyet is seen as an authentic source of the internet and trusted by especially internet and social media users and many various pages sharing religious content. It has been detected that some of the inclusions about narratives in question are insufficient for reaching to the fundamental hadith sources, however, the comments and explanations about the narrations are concise and accurate.