Öğrencilerin öğretmen liderliğini algılaması: Öz yeterlik ve akademik başarı bağlamında bir araştırma

Abstract

Araştırmada öğrencilerin algısıyla belirlenen öğretmen liderliği düzeyi, öğrencilerin öz yeterliği ve matematik akademik başarısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Öz yeterlik ve matematik akademik başarısı üzerinde etkileri düşünülen bazı demografik faktörler de çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırmanın temel amacına ve alt amaçlarına cevap bulmak için nicel araştırma yöntemlerinden yordayıcı korelasyonel desen ve nedensel karşılaştırma deseni uygulanmıştır. Örneklem Balıkesir ili merkez ilçelerindeki devlet ortaokullarında öğrenim gören 890 gönüllü 7.sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada istenilen verileri toplamak için Karabağ-Köse (2019) tarafından geliştirilen Öğretmen Sınıf Liderliği Ölçeği; öğrencilerin sosyal, akademik ve duygusal öz yeterliklerini ölçmek amacıyla Muris (2001) tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye uyarlaması Telef (2011) tarafından yapılan Çocuklar İçin Öz Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerden Demografik Bilgi Formu alınmış ve öğrencilere matematik dersindeki akademik başarıyı belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen 24 sorudan oluşan çoktan seçmeli Matematik Akademik Başarı Testi uygulanmıştır. Araştırmada aile eğitim düzeyi, sosyoekonomik düzey ve cinsiyet faktörleri üzerinde öz yeterlik ve öğretmen liderliğinin anlamlı farklılıklarını belirlemek üzere bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Sonuçlar öz yeterliğin tüm değişkenlere göre anlamlı farklılığını ortaya çıkarmıştır. Bu farklılıklar sosyoekonomik düzeyi ve eğitim düzeyi yüksek ailelerle, erkek çocuklar lehinedir. Ayrıca aile ekonomik düzeyi ve eğitim düzeyi arttıkça başarıda da artış gözlemlenmiştir. Matematik başarısında cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Araştırmadaki değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi için çoklu hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır ve öğretmen liderliği, öz yeterlik ve matematik başarısı arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı ilişkiler gözlemlenmiştir. Öğretmen liderliğinin öğrenci öz yeterliği ve Matematik akademik başarısını yordama gücünü bulmak için Mplus programında yol analizine başvurulmuştur. Analiz sonuçlarına göre öğretmen liderliği, öz yeterliği ve başarıyı anlamlı bir şekilde yordamaktadır.

The study aimed to examine the relationships between the level of teacher leadership as perceived by students, students' self efficacy and academic achievement in mathematics. Some demographic factors that are thought to have an effect on self efficacy and academic achievement in mathematics were also included in the study. In order to find answers to the main purpose and sub-objectives of the study, predictive correlational design and causal comparison design, which are quantitative research methods, were applied. The sample consists of 890 volunteer 7th grade students studying in public secondary schools in the central districts of Balıkesir province. The Teacher Classroom Leadership Scale developed by Karabağ-Köse (2019) was used to collect the desired data; the Self Efficacy Scale for Children developed by Muris (2001) and adapted into Turkish by Telef (2011) was used to measure students' social, academic and emotional self efficacy. In addition, a Demographic Information Form was obtained from the students and the Mathematics Academic Achievement Test consisting of 24 multiple-choice questions developed by the researcher was administered to the students to determine their academic achievement in mathematics. In the study, independent sample t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were conducted to determine the significant differences of self efficacy and teacher leadership on family education level, socioeconomic level and gender factors. The results revealed significant differences in self efficacy according to all variables. These differences were in favor of families with high socioeconomic and educational levels and boys. In addition, as the family economic level and educational level increased, an increase in achievement was also observed. No significant difference was found in mathematics achievement according to gender. Multiple hierarchical regression analysis was used to examine the relationships among the variables in the study and highly significant positive relationships were observed between teacher leadership, self efficacy and mathematics achievement. In order to find the predictive power of teacher leadership on student self efficacy and academic achievement in Mathematics, path analysis was used in Mplus program. According to the results of the analysis, teacher leadership significantly predicts self efficacy and achievement.