Balıkesir - Çağış Köyü ve Savaştepe - Yağcılı köyü bentonitlerinin jeoteknik özellikleri ve katı atık sahalarında kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi

Abstract

İnsan kaynaklı üretim ve tüketim, dünya nüfusunun artısına baglı olarak sürekli artmaktadır. Böylece daha fazla miktarda katı atık artısı meydana gelmektedir. Bu katı atıkların sebep oldugu yer altı suyu kirlenmesi, koku kirliligi ve görüntü kirliligini önlemek amacıyla düzenli katı atık depolama sahaları yapılması gerekmektedir. Düzenli bir katı atık depolama alanı için depolama tabanını oluşturacak alt ve üst geçirimsizlik tabakasının permeabilite değeri 1x10-8 m/sn veya bu değerden daha küçük olmalıdır. Bu amaçla Balıkesir - Çağış köyü ve Savaştepe - Yağcılı köyü bentonitlerinde permeabilite deneyleri uygulanmıştır. Burada amaç, güvenli geçirimsizliği sağlamak ve atık suların yer altı sularına karışmasını önlemektir. Savaştepe - Yağcılı ve Balıkesir - Çağış Köyleri bentonitlerinin jeoteknik özelliklerini belirlemek amacıyla örselenmemiş ve örselenmiş numune alınarak laboratuvar deneyleri yapılmıs, indis, Atterberg, elek analizi, kompaksiyon, permeabilite ve serbest basınç deneyleri yapılmıştır. Örselenmemiş numuneler sahada, 6 ayrı noktadan Shelby tüpleri ile alınmıştır. Çağış numunelerinin kil tane boyu içerikleri, Yağcılı numunelerine göre daha fazla olduğu için plastisite indisleri ve likit limitleri de yüksek değerlerle temsil edilmektedir. Elde edilen likit limit ve plastisite indisi değerlerine göre numuneler, plastisite kartında "MH" yani yüksek plastisiteli silt olarak belirlenmiştir. Elde edilen likidite indisi değerlerine göre Çağış ve Yağcılı numunelerinin her ikisi de katı - sert olarak belirlenmistir. Yagcılı köyü numuneleri ortalama olarak % 15.5 kum, % 67.3 silt ve % 17.6 kil tane boyu malzemelerden oluşurken, Çağış köyü numuneleri % 14.6 kum, % 57.7 silt ve % 27.5 kil tane boyutlu malzemelerden oluşmaktadır. Kompaksiyon karakteristik özelliklerine göre Yağcılı numuneleri Çağıs numunelerine göre daha fazla sıkışma özelliği göstermektedir. Çağış ve Yağcılı numuneleri, geçirgenlik katsayısı çizelgesinde "pratik olarak geçirimsiz" olarak belirlenmiştir. Yağcılı ve Çağış numunelerinde serbest basınç deneyleri yapılmış ve sırası ile ortalama olarak 2.42 kg/cm2 ve 2.51 kg/cm2 olarak belirlenmiştir.

Human resourced production and consumption continuously increase depending on increase of the world's population. Thus more solid wastes occur. Sanitary solid waste landfills should be made for preventing ground water pollution, smell pollution and view pollution caused by these solid wastes. Permeability volue of lower and upper layers forming storage floor should be 1x10-8 m/sn or less than for a sanitary solid waste landfill. For this aim, permeability tests were done on Balikesir - Cagis village and Savastepe - Yagcili village bentonites for the purpose comparing the usage in solid waste landfills. The main goal in here is gaining safe permeability conditions and preventing mixing of waste waters to ground waters. Undisturbed and disturbed samples were collected to determine geotechnical properties of Savastepe -Yagcili and Balikesir - Cagis village bentonites. Undisturbed samples were taken from six different location by Shelby sample tubes. Index, atterberg limits, sieve analysis, compaction tests, falling head permeability tests and unconfined compression tests were done. Cagis samples represent with high plasticity index and liquid limit. Becouse Cagis samples have higher clay grain size content than Yagcili samples. All samples are "MH" that is to say high plasticity silt on plasticity chart according to their liquid limit and plasticity index value. Both of Cagis and Yagcili samples were determined as "solid " hard" according to their liquidity index values. Yagcili villige samples consist of on average 15.5 % sand, 67.5 % silt and 17.6 % clay grain size materials and Cagis villige samples consist of on average 14.6 % sand, 57.7 % silt and 27.5 % clay grain size materials. Yagcili samples have more compaction properties than Cagis samples according to their compaction characteristics properties. Cagis and Yagcili samples were determined as "practically impervious" on the coefficient permeability table. Unconfined compression tests were done on Yagcili and Cagis samples and on average respectively they are dedicated 2.42 kg/cm2 and 2.51 kg/cm2.