İlköğretim 6.sınıf "sindirim sistemi" konusunun transpozisyon didaktik teorisine göre incelenmesi

Abstract

Kavram yanılgıları, orijin olarak eğitimsel (didaktiksel), dilsel (linguistik), epistemolojik, ontojenik yada kültürel kökenli olabilir. Bu çalışmada, sindirim sistemi konusunda didaktik orijinli kavram yanılgılarının analizi yapılmıştır. Bu kavram yanılgıları, Transpozisyon Didaktik Teorisiyle açıklanmaya çalışılmıştır. Transpozisyon Didaktik, bilimsel bilginin üretilmesinden, öğrenci tarafından özümlenmesine kadar geçen öğretme-öğrenme sürecinin ve bu sürece eşlik eden geçiş ve dönüşümlerin (transpozisyon) incelendiği bir teoridir. Transpozisyon didaktik sürecinde 4 temel bilgi türü vardır: Bilimsel bilgi, okutulacak bilgi, okutulan bilgi, özümlenen bilgi. Çalışmada öncelikle bir Ön-test hazırlanmış, uygulanmış ve analizleri yapılmıştır. Bu anketin hazırlanması için sindirim konusu ile ilgili eğitim çalışmalarından ve sindirimin epistemolojik analizinden faydalanılmıştır. Bu Ön-test, Okul I' de 33 öğrenciye ve Okul II' de 31 öğrenciye uygulanmıştır. Aynı test, konu islendikten 2 ay sonra, aynı öğrencilere tekrar uygulanmış ve Son-test olarak de değerlendirilmiştir. Ayrıca seçilen öğrencilerin sindirim konusu ile ilgili dersleri kaydedilmiştir. Bu kayıtlar yazıya dökülerek kodlanmıştır. Çalışmada, "Okutulacak Bilgi" ve "Okutulan Bilgi" analizleri için geliştirilen Bilgi Ağı Tekniği kullanılmıştır. "Okutulacak Bilgi" olarak; 2002 yılına ait Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim 6. Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabı analizi ve OKS sorularını yanıtlayabilmek için gereken bilgi analizi yapılmıştır. "Okutulan Bilgi" olarak; ders kayıtlarına dayanarak hazırlanan "Okutulan Bilgi Ağı", öğretimden sonra öğretmen tarafından sorulan "Sınav soruları Analizi" ve öğretmenlere uygulanan anketlerin analizi kullanılmıştır. "Özümlenen bilgi olarak ise Son-test analizleri yapılmıştır. Ön-testte Okul I ve Okul II öğrencilerinin kavram yanılgılarında homojenlik görülmüştür. Son-testte, Örneklem I' de daha çok anatomi ve mekanik sindirim ile ilgili didaktiksel kavram yanılgıları; Örneklem II' de daha çok sindirimin fizyolojisi ve kimyasal sindirim ile ilgili didaktiksel kavram yanılgıları gözlenmektedir. Kavram yanılgılarındaki bu farklılığın, "Okutulacak Bilgi" referanslarının seçimi ve dolayısıyla oluşan "Okutulan Bilgi"nin farklılığından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.

Misconceptions might be of didactic, linguistic, epistemological, ontogenic or cultural origin. In this study have been analyzed the misconceptions of didactic origin about digestion system. The misconceptions have been explained with Transposition Didactic Theory. Transposition Didactic is a theory in which teaching and learning process is examined together with the transition and transposition it is accompanied by. There are four main types of information in this Theory, scientific information, the information to be taught, the information taught and the assimilated knowledge. A pre-test, a questionnaire, has been prepared, implemented and analyzed in the study. To prepare the questionnaire, the educational studies on digestion and epistemological analysis of digestion have been used. The test was implemented on 33 students at school I and 31 at school II before the subject was given. The same test was used again two months after the subject had been given to the students and evaluated as a final test. The subjects given to the students about digestion were recorded and encoded. An Information Network Technique has been used to analyze the information to be taught and the information taught. As information to be taught, the Science textbooks for sixth grade students of primary schools of Ministry of Education have been analyzed as well as the analysis required to answer the OKS (the general exam for secondary schools). As the information taught has been used "the network of the info taught" prepared on course records, exam question analyses, and the analysis of questionnaires implemented on teachers. As assimilated knowledge has been used the analysis of the last-exam was made. Homogeneity was observed about misconceptions in the pre-test among the students of both schools. In the final test didactic misconceptions have been found on anatomy and mechanical digestion in Sampling I and on physiology and chemical digestion in Sampling II. It has been concluded that the differences between misconceptions were resulted in reference choice and, so, the info taught.