Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Kamu harcamaları ve devletin ekonomik hayattaki yeri konusu çeşitli iktisat ekollerinde farklı açılardan değerlendirilmiştir. Klasik iktisadi ekolün temsilcilerine göre en iyi devlet ekonomik hayata en az müdahalede bulunan devlettir. Dolayısıyla kamu harcamalarının miktarındaki her bir artış devletin ekonomik hayata müdahalesinin artması anlamına geldiğinden klasik düşünürlere göre kamu harcamaları mümkün olduğu kadar az miktarda yapılmalıdır. Bu görüşün aksine Keynesyen ekol temsilcileri ise eğer devlet ekonomik hayata müdahale etmezse istikrarsızlığın devam edeceğini ve dengenin kendiliğinden sağlanmasının mümkün olamayacağını ifade etmişlerdir. Keynesyen görüş, klasiklerin aksine devletin ekonomik hayatta yer alması gerektiğini ve kamu harcamalarındaki artış ile devletin maliye politikası aracılığıyla ekonomik hayata müdahalesini öngörmektedir. Toplam talep yönüne ağırlık veren Keynes'in görüşleri 1970'li yıllara kadar geçerliliğini korumuş ve ortaya çıkan ekonomik durgunluk neticesinde Keynes'in görüşlerine tepki olarak arz yönlü iktisadi düşünce gündeme gelmiştir. Burada kısaca ele aldığımız üzere kamu harcamaları ve ekonomik büyüme konusunda çeşitli iktisadi düşünürler fikirlerini ortaya koymuşlardır. Bu çalışmada da, yukarıda açıkladığımız şekilde kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisinin teorik çerçevesine yer vermek ve konuyla ilgili Türkiye üzerine bir uygulama yapmak amaçlanmıştır. Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi üzerine yapılan çalışmalara, ulaşılabilen kaynaklar çerçevesinde yer verilmiş ve çalışmalardan çıkan sonuçlar değerlendirilmiştir. Türkiye'de kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisini analiz etmek amacıyla 1980-2010 dönemine ait ekonomik büyüme ve kamu harcama kalemlerine ilişkin veriler ADF ve PP testleriyle incelenmiş ve VAR modeli kurularak, etki tepki analiz sonuçları yorumlanmıştır. Nedensellik analizi sonucunda ise cari harcamalardan ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisinin varlığı belirlenmiştir.

Public expenses and the place of the government in economic life have been evaluated in different ways in various economic schools. According issue in reaction to the Keynes's opinions various financial to the representatives of classical economy schools, the best government is the one which intervenes least to the economic life. Consequently, every increase in the amount of public expenses means the increase of the intervention of the state to the economic life. Thus the classical philosophers support the idea that public expenses should be done in small amounts as possible. In contrast to this idea, the representatives of Keynesian school state that if the government doesn't intervene to the economic life, instability will continue and the balance won't be ensured by itself. Keynesian opinion predicts that the government should be in the economic life and intervene it via the increase of public expenses and the policy of government's finance contrary to the classicals' views. The opinions of Keynes which heavy on the way of total demands have been acceptable until 1970's and with the result of revealed economic stability, supplied way of financial idea has become a current philosophers have stated their ideas about public expenses and economic growth as we discuss shortly. In this study, stating the theoretical frames of the relation of public expenses and economic growth and having an implementation on Turkey about these have been aimed asit has been explained above. The studies of the relation between public expenses and economic growth have been stated according to the available sources and the results have been evaluated. In order to analyze the relationship between public expense and economic growth in Turkey, the data related for the economic growth and public expenditure during the 1980-2010 period has been studied with the ADF and PP tests and the VAR Model, Impulse Response Analyzes results have been interpreted. As a result of causality test, it has been stated that there is one-way causality relationship between current expenditure and economic growth.