İşletmelerde risk yönetimi ve türev ürünlerin kullanımı üzerine BİST' de bir uygulama

Abstract

Risk, işletmelerin kuruluşundan itibaren karşılaşılan bir olgudur ve işletmelerde riskin olmadığı bir alan yoktur diyebiliriz. Hızlı ekonomik gelişmelerin yaşandığı ve yoğun rekabet şartlarının olduğu bir ortamda işletmelerin yaptıkları yatırımlarda veya borçlanma durumlarında üstlendikleri finansal risklerden kaynaklanacak zararların en aza indirilmesi veya risklerin fırsata dönüştürülmesi riskin doğru yönetilmesine bağlıdır. Risk yönetimi, risklerin farkında olmak, onları öngörebilmek ve zararlarını en aza indirebilmek ya da bu riskleri bir fırsat haline dönüştürebilmektir. Finansal sistemin gelişmesiyle ortaya çıkan risk yönetim araçları her geçen gün önemini arttırmaktadır. Risk yönetiminde kullanılacak türev ürünler, finansal risklerle ilgili olarak korunma sağlayan ve değişkenliklerin sürekli ve anında izleme ihtiyacını karşılayan en uygun risk yönetim aracı olarak geliştirilen önemli finansal ürünler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda, tezde öncelikle risk kavramı tanımlanarak, risk yönetimi üzerinde durulmuştur. Daha sonra riskin yönetiminde kullanılan türev ürünlerden bahsedilmiş ve BiST 100 Endeksi'nde yer alan imalat sanayi işletmelerinin maruz kaldıkları riskler, söz konusu risklerin yönetim politikaları, türev ürün kullanımları ve bu türev ürünlerin hangi riski yönetmekte kullanıldığı incelenmiştir.

Risk has been a phenomenon met by firms since their foundations and we can say that there is no area without risk in firms. In an enivornment, where there are rapid economic progresses and heavy competition conditions, minimizing losses resulted from financial risks undertaken by firms, or turning risks to opportunity depends upon proper risk management. Risk management means being aware of risks, being able to foresee and minizmize them or being able to turn them into opportunities. Risk management tools emerged from the development of financial system raise the importance of themselves day by day. Derivatives to be used for risk management emerge as financial products, which are developed as the most appropriate risk management tool that ensure hedging and respond the need of continuous and immediate monitoring. In this context, firstly, the term of risk is defined and it is focused on the risk management. Then, derivatives to be used for risk management are mentioned and risks exposed by manufacturing industry companies in BIST 100 Index, management policies of such risks, their derivatives usage and these derivatives' usage for managing which risk are investigated.