Türk hamamlarında hijyen ve sanitasyonun turist sağlığı açısından ele alınması: Antalya ili örneği

Abstract

Türk toplumunda hamamlar sosyal yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır. Türk Hamamları; kendine özgü gelenekleriyle, mimarisiyle, sanata ve edebiyata esin kaynağı olması yönüyle kültürel miras olarak kabul edilmektedir. Hamamlar ruhsal ve bedensel temizliğin yanı sıra, eğlence, evlilik ve doğumla ilgili pek çok sosyal olayın gerçekleştiği mekanlardır. Türk Hamamları tarihsel süreç içerisinde birtakım değişikliklere uğramış olmasına rağmen günümüzde de, güncelliğini ve ölümsüzlüğünü korumaktadır. Türk toplumunun sosyal yaşantısında önemli bir yere sahip olan Türk Hamamları, yabancı turistler tarafından da oldukça ilgi görmektedir. Ancak sağlık ve şifa bulmak için gelinen hamamlarda insan sağlığının korunması da önemli bir husustur. Bu ise hijyen ve sanitasyona dair uygulamaların doğru ve yeterli bir şekilde gerçekleştirilmesi ve düzenli denetimlerin yapılması ile mümkündür. Bu çalışma, geleneksel Türk Hamamlarının yerli ve yabancı turist sağlığına yönelik hijyen ve sanitasyon uygulamalarına dair tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda yerinde yapılan gözlem ve görüşmeler ile birlikte uzman görüşleri de alınarak geliştirilen ölçek sayesinde hazırlanan anket formu ön teste tabi tutulmuştur. Yapılan güvenilirlik analizi sonucunda Cronbach's Alpha değerinin 0,880 yüksek düzeyde güvenilirliğe sahip olması nedeniyle nihai araştırma gerçekleştirilmiştir. Ayrıca araştırma kapsamına alınan Türk Hamamlarında gözleme dayalı nitel bir değerlendirme yapılmıştır. Böylelikle Antalya ilinde bulunan hamam işletmelerinde hijyen kurallarına ilişkin davranışlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde istatistiksel yöntem olarak, tamamlayıcı istatistikler, t- testi ve oneway ANOVA analizi yöntemleri kullanılmıştır.Araştırma sonunda hamam işletmelerinin, işletme ve personel hijyeni ile ilgili sağlık ve hijyen kurallarına dikkat etmediği ve bu işletmelerinin yetkili birimler tarafından yeteri kadar denetlenmediği tespit edilmiştir. Ayrıca hamamlara yönelik genel hijyen algısına dair cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, yaş gurupları, eğitim durumu ve kültürler arasında anlamlı bir farklılık bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Turkish baths are an indispensable part of social life in Turkish Society. Turkish baths; with their own traditions, architecture, orientation to inspire art and literature are regarded as a cultural heritage. In addition to mental and physical cleanliness, baths are places where many social events that includes entertainment, marriage and birth take place in. Although it is undergone a number of changes in the historical process but still it keeps its currency and eternity up to date, today. Turkish baths which take an important place in the social life of Turkish society, receive great deal of attention by foreign tourists as well. But the protection of human health is an important issue either in baths where tourists come to find cure and health primarily. Concerning this matter it is only possible to provide the fact by conducting regular inspections and performing implementations about hygiene and sanitation correctly and adequately. This study was conducted to determine the attitudes of Turkish baths towards the implementations about hygiene and sanitation related to health of domestic and foreign tourists.In accordance with this purpose; the questionnaire that prepared under favour of enhanced scale by taking expert's opinions along with observations and interviews which were made in point was subjected to the pre-test questionnaire. By reason of the fact that the Cronbach's Alpha value revealed in the most reliable range of measurement as a result of the reliability analysis; the final research has been carried out. Besides; Observational Researchs evaluated qualitatively in Turkish baths which are within the scope of assessment. Thus, attitudes related to hygienic measures had been tried out to determine in Turkish Bath enterprises located in the province of Antalya. A variety of methods had been used as statistical methods such as; the descriptive statisties,T-test, and one-way analysis of ANOVA to analyze the datas within the survey. As a result of the survey, it has been ascertained that Turkish bath enterprises pay no attention the rules based upon health and hygiene related to personal health and hygienity of staff members and enterprises. Besides it's been ensued that there is no significant variety between the genders towards general perception of hygiene, on the contrary; the significant variety's been indicated that it varies across age groups, educational background and cultures.