Demokrat Parti iktidarı uygulamalarının bir taşra kenti basınına yansımaları: Balıkesir örneği (1950-1960)

Abstract

Atatürk'ün ölümü üzerine önce Cumhurbaşkanı ardından "Milli şef" olan İsmet İnönü, yoğun çabalar sayesinde Türkiye Cumhuriyetini savaş dışında tutabilmiş ancak savaşın getirdiği yenidünya düzenine kapılarını kapatamamıştır. Rusya'nın düşmanca tavırları üzerine Batı'nın yanında yer almaya çalışan Türkiye'nin Batı dünyasında hoş görülmeyen tek partili siyasi hayata son vermesi gerekliydi. Savaş'ın getirdiği ağır vergiler halk üzerinde bir memnuniyetsizlik yaratırken, Çiftçiyi topraklandırma kanunu ile mecliste de kaynaşmalar başlamış ve güçlü bir muhalefetin temelleri atılmıştır. 7 Ocak 1946 tarihinde kurulan yeni muhalefet partisi halk tarafından ilgiyle karşılanmıştır. 1946 seçimleri sırasında yeniden iktidarı ele geçiren Cumhuriyet Halk Partisi'nin baskılarına rağmen Demokrat Parti muhalefet sıralarını iyi kullanabilmiş ve 1950 seçimlerinde iktidarı on yıl boyunca bir daha bırakmamak üzere ele almıştır. 1950 ve 1954 seçimleri arasını kaplayan ilk dönem Demokrat Parti'nin ülke kalkınması adına önemli gelişmelere imza attığı bir dönem olmuştur. 1954 – 1957 seçimleri arasındaki ikinci dönem ise Demokrat Parti'nin muhalefete karşı sert tedbirler aldığı dönemdir. 1957 seçimleri ile başlayan ve 27 Mayıs 1960 darbesiyle son bulan son dönem ise Demokrat Parti'nin güç kaybetmeye başladığı ve politikada hırçınlaştığı dönem olmuştur. Çalışmamız 1950 – 1960 Demokrat Pati'nin iktidar dönemini içermekte ve bu dönem süresince Türkiye'deki ve çalışmamızın temel noktasını teşkil eden Balıkesir'deki icraatları yer almaktadır. Tezimizin ana kaynağını Balıkesir basını oluşturmaktadır. Dönemin Balıkesir basınında, Demokrat Parti'ye yandaş ve muhalif olan gazetelerin yanı sıra tarafsız kalmaya çalışan gazeteler de mevcuttur. Tezimizin Türk siyasi tarihiyle ilgili bölümünde her gazetenin tutumuna ve yorumlarına yer verilmeye çalışılmıştır.

After the death of Ataturk, İsmet İnönü who was the president priorly and being national chief afterwards kept Turkish Republic away from battle with vigorous effects but he couldn't close Turkey's doors to the new world's order.Because of the hostile behaviors of Russia,Turkey trying to stand by the West needed to put an end to the single-party system. While the heavy durites are causing to discontent on public,the contractions began with the law on provision of land for farmers and the foundations of a powerful opposition were laid.The new opposition party founded on 7 January, 1946 was welcomed warmly by the public.In spite of the pressures of the Republican People's Party which came to power in the elections in 1946, The Democratic Party used the opposition parts well and came to power in 1950 for the ten years continuously. The first period including the elections of 1950 and 1954 was an important period on which the Democratic Party contributed to the improvements fort he development of the country.The second period between 1954 and 1957 elections was the time the Democratic Party took severe measures against the opposition.The last period beginning with 1957 elections and ending with the military coup on 27 May,1960 was the period in which the Democratic Party began to lose power and got ill-tempered in politics. This study involves the power period of the Democratic Party between 1950 and 1960 and its practises during this period in Turkey and in Balikesir.The main source of this study is the Balikesir Press.In the Balikesir Press of that time, along with the newspapers being either supporters or opposers of the Democrat Party, there were also unbiased newspapers.In the Turkish History part, the attitudes and comments of each newspaper are tried to be mentioned.