Sideritis L. (Lamiaceae) türlerinden izole edilen siderol bileşiği üzerine deneysel ve hesapsal çalışmalar

Abstract

Sideritis L. (Lamiaceae) cinsi, Türkiye’de 36’i endemik 46 tür ile temsil edilmektedir. Türkiye’de yetişen Sideritis türleri uçucu yağları, diterpen ve flavonoid bileşikleri bakımından zengindir. Sideritis türlerinden izole edilen terpenlerin yapılarının aydınlatılmasıyla ilgili çalışmalar son yıllarda ilginç bir şekilde artış göstermiştir. Çünkü bu maddeler doğal olarak meydana gelmiş maddelerin önemli bir bölümünü temsil ederler ve birçoğu farmokolojik özellik gösterir. Bu çalışmanın ilk aşamasında endemik bir tür olan Sideritis gulendamiae H.Duman & F.A. Karavelioğulları bitkisinden Siderol bileşiği izole edilmiştir ve yapısı (ent-7α-asetoksi,18-hidroksi-kaur-15-en) olarak belirlenmiştir. İkinci aşamada izole edilen siderol bileğinin 6-31G(d) ve 3-21G(d) temel setlerinde YFT (B3LYP) ve (HF) metodları kullanılarak geometrik parametreleri (bağ uzunlukları, bağ açıları, dihedral bağ açıları, yükleri), titreşim frekansları ve 1H ve 13C-NMR kimyasal kayma değerleri hesaplanmıştır. Hesaplanan titreşim frekansları ile deneysel IR frekansları ve hesaplanan 1H ve 13C-NMR kimyasal kayma değerleri deneysel veriler ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak B3LYP/6- 31G(d) yöntemiyle hesaplanan titreşim frekanslerı ve kimyasal kayma değerleri deneysel değerler ile iyi bir uyum içerisindedir.

Sideritis species is one of the important genus of Labiate family is represented in Turkey flora by 46 species, of which 36 are endemic. Sideritis species growing in Turkey are known to be rich in essential oils, diterpenes and flavonoids. Natural product research has lately undergone exponential growth owing to advances in isolation techniques and synthetic method design, as well as the finding of a wide range of biological properties exhibited by these compounds. In the first part of this study, Siderol is isolated from Sideritis gulendamiae H. Duman & F.A. Karavelioğulları plant. The structures of compound was determined (ent-7α-asetoksi,18-hidroksi-kaur-15-en). The second part is aimed to obtain the geometrical structural parameters (bond length, bond angle, dihedral angle), vibrational frequencies, 1H and 13C NMR chemical shifts of the siderol calculated by using the DFT (B3LYP) and HF methods with both 6-31G(d) and 3-21G(d) basis sets. The computed vibrational frequencies were compared with the experimental IR spectra. The calculated 1H and 13C-NMR chemical shifts were also compared with the experimental values. As a result, all theoretical values calculated in B3LYP/6-31G(d) method are in good agreement with the vibrational frequencies and chemical shifts observed in the experimental spectra.