Temettuat defterlerine göre XIX. yüzyılın ortalarında Edincik'in sosyal ve ekonomik durumu (H. 1261/ M. 1845)

Abstract

Tanzimat dönemi ile birlikte Osmanlı Devleti'nde yeni bir dönem başlamış ve bu yeni dönemde çeşitli iyileştirmelere ihtiyaç duyan mevcut kurumların tekrar düzenlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla en büyük yenilikler ve düzenlemeler mali alanda yapılmış, gelir kaynaklarının tespiti ve adaletli vergi dağılımı amacı güdülmüştür. Yapılan çalışmalar neticesinde halkın sahip olduğu tüm arazileri, hayvanları, emlakı ve gelir getiren mesleklerinin kayıt altına alınabilmesi için temettuat sayımları yapılarak bunların Temettuat Defterleri'ne kayıt edilmesi usulü benimsenmiştir. Bu çalışmada, Hüdavendigar Sancağı'na bağlı Edincik Kazası merkez ve köylerinin, XIX. yüzyıl ortalarındaki sosyo- ekonomik ve demografik yapısı ele alınmıştır. Kullanılan temel kaynak, Edincik Temettuat Defterleri olup, yapılan inceleme sonucunda, o dönemde Edincik Kazası'nın demografik yapısı, tarım ve hayvancılık ile ilgili faaliyetleri ve bu faaliyetlerden elde edilen gelirler ile birlikte vergilerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu tez çalışmasında XIX. yüzyıl ortalarında Edincik Kazası'nın nüfusu, tarım arazileri, tarımsal üretim, hayvan sayıları gibi bilgilerle birlikte, meslekler, sülaleler ve ödenen vergi miktarları tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre bu dönemde Edincik Kazası daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve bünyesinde Gayr- i Müslim tebaanın da yer aldığı bir Osmanlı kazasıdır. Osmanlı'nın kurulduğu yıllarda bölgenin ve Rumeli topraklarının kara ve deniz yoluyla fethinde siyasi açıdan stratejik rol oynamıştır. Edincik Kazası'nda, Karesi Beyliği'nden tersaneler mevcuttur. Edincik Kazası, Günümüzde Balıkesir iline bağlı Bandırma İlçesi sınırlarında yer almaktadır. Günümüzde on iki köyü bulunan Edincik'in Osmanlı Dönemi'nde yirmi adet köyü ve dokuz adet mahallesi mevcuttu. Bu dönemde ayrıca beş adet çiftlik bulunmaktadır.

After Tanzimat Reform Era a new period started in Ottoman Empire and it was aimed to reaarange the existing foundations. For this purpose, the biggest innovations and regulations were made in financially and it was aimed to detect and have a fair tax distrubition. After the study, it was accepted to have Temettuat Records in order to keep registry of the properties, animals, estate and yielding jobs of the public. In this study, the socio economical and demographic structure of both the center and the villages in Edincik Township bonded to Hudavendigar Dıstrict. The basic resource used is Edincik Temettuat Registry and after the research it was aimed to detect the demographic structure of Edincik, agricultural and stockbreeding activities, the taxes and the income. In this study, the population, agricultural estates, the number of animals and jobs, families in the Edincik Township were determined. According to the data acquired, Edincik was an Ottoman Township mostly dealing with agriculture and stockbreeding having non-Muslim in its structure. It had a strategic role in the conquest of Rumelia Land by both land and sea way in the years when the Ottoman Empire was established. In Edincik Township, there were shipyards belonging to Karesi Beylic. Edincik Township is in the Bandirma district which is in Balikesir now. Edincik having twelve villages now, used to have twenty villages and nine neighbourhood during the Ottoman Period. There were also five farms at that time.