1958 yılı ekonomik istikrar programı ve değerlendirilmesi

Abstract

“1958 Yılı Ekonomik İstikrar Programı ve Değerlendirilmesi” adlı çalışmayı seçmemin nedeni, adı geçen döneme ait verilere literatürde az rastlanmasından kaynaklanmaktadır. Bu amaçla dönemin hükümetinin sunduğu Niyet Mektubu (Turkish Memorandum) baz alınarak program öncesi ve sonrası dönem ekonomik anlamda analiz edilmiştir. Dolayısıyla döneme ait Turkish Memorandum, ilk defa orijinal şekliyle tezde sunulmakta ve Türk hükümetinin Turkish Memorandum’a ne kadar uygun ekonomi politikaların izlediği analiz edilmektedir. Bu amaçla çalışmanın 1. Bölümünde, 1958 yılı öncesindeki ekonominin genel durumu değerlendirilmiş ve ekonomik krizin nedenleri tespit edilmeye çalışılmıştır. II. Bölümde, Turkish Memorandum sunulmakta ve 1958 öncesi ekonomik veriler baz alınarak değerlendirilmektedir. II!. Bölümde ise. Türk hükümetinin, Turkish Memorandum’da verdiği taahhütlere ne kadar uygun davrandığı ve 1958-1960 yılları arasında ekonomide yaşanan gelişmeler genci anlamda analiz edilmektedir. Sonuç olarak 1950-1958 yılları arasında izlenen yanlış ekonomi politikaları neticesinde kamu borcu büyümüş ve ödenemeyecek oranlara ulaşmıştır. Dolayısıyla DP hükümetinin moratoryum lan etmesi kaçınılmaz olmuştur. Moratoryum ilan edildikten sonra DP hükümeti dış borç arayışlarına girmiş fakat sonuç alamayınca IMF ve OEEC ile görüşmelere başlamıştır. Görüşmeler neticesinde Turkish Memorandum IMF’ye sunulmuş ve Türkiye’nin birikmiş dış borçları 1961 sonrasına ertelenmiş ayrıca belirli bir oranda dış borç temin edilmiştir. Çalışma, Türk hükümetinin memorandumda verdiği taahhütlerin de arkasında durmadığını ortaya koymuştur. Dolayısıyla hipotez olarak ileri sürdüğümüz 1958 Ekonomik İstikrar Programının Uygulanma Başarısı sorusu olumsuz cevaplandırılmak zorundadır.

The reason for choosing "The 1958 Economic Stability Program and its Evaluation" as my thesis topic is due to the difficulties in reaching the necessary resources of that period. For this reason, The Turkish Memorandum which was presented by the government of that period has been requested and some economic analysis have been made about pre-program and post-program periods. The original Turkish Memorandum has been included to the thesis for the first time and Turkish Government's policies related to this program have been analyzed. In the first part of this study, the general economic outlook of the country was studied and I tried to find out the reasons of the economic crisis. In the second part, the Memorandum presented by the Turkish Government and the period before 1958 regarding the economic figures of that time were studied. In the third part, Turkish Government's response and policies towards its memorandum and new developments in the area of economy have been analyzed. As a result of wrong economic policies applied between 1950 and 1958, the loans of the state increased to a unpayable level and The Democrat Party government had to declare moratorium. After moratorium was declared The Democrat Party government was in search of foreign credit and started to make negotiations with IMF and OEEC. After the negotiations, Turkish memorandum was presented to IMF and turkish debt repayment was postponed to after 1961 and a certain amount of credit was provided. In this study, it has been found out that Turkish government couldn't keep its promises. Consequently, the question for the success of the the Economic Stability Program should be answered negatively.