İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Ankara Altındağ ilçesi örneği

Abstract

Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ve örgütsel vatandaşlık davranışının cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermediği tespit edilirken; öğretmenlerin çalıştıkları okul türüne ve branşlarına göre örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerinde farklılık olduğu saptanmıştır. Çalışmada ortaokul ve branş öğretmenlerinin, ilkokul sınıf öğretmenlerine göre bilişsel, duyuşsal ve davranışsal olarak daha yüksek düzeyde sinik bakış açısına sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışında ise sadece sportmenlik boyutunda anlamlı farklılığın olduğu; sınıf öğretmenlerinin branş öğretmenlerine göre daha fazla sportmenlik davranışlarına sahip oldukları tespit edilmiştir.

Araştırmanın bir diğer sonucu olarak örgütsel sinizmin bilişsel boyutu ile örgütsel vatandaşlığın yardımseverlik, erdemlilik, vicdanlılık ve sportmenlik olmak üzere tüm boyutları arasında negatif yönlü ve düşük düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu bulunmuştur. Ayrıca örgütsel sinizmin duyuşsal ve davranışsal boyutları ile örgütsel vatandaşlığın sadece sportmenlik boyutu arasında negatif yönlü ve düşük düzeyde bir ilişki vardır. Nihayetinde örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında negatif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this research is to examine the relation between the organizational cynicism level and the organizational citizenship behavior of the teachers working at the primary and secondary schools. The study's sample consists of 600 teachers who is working in 78 primary and secondary schools in the Altındağ district, one of the central districts of Ankara, within the 2015- 2016 academic year. The research data was collected by “Organizational Cynicism Scale” that has three sub-dimensions and “Organizational Citizenship Scale”. Organizational Cynicism Scale was developed by Brandes, Dharwadkar and Dean (1999) and adapted into Turkish by Kalağan (2009) in Turkey. As for the Organizational Citizenship Scale, it was developed by Mercan (2006) and is composed of 18 items, all of which include positive expressions. The scales used in the study are the ones whose validity and reliability were tested by their developers previously. The researcher applyed these scales. As a result of the research, it was determined that teachers' organizational cynicism levels and organizational citizenship behaviors did not differ according to gender variables; It was found out that the level of organizational cynicism and organizational citizenship behaviors differed according to the type of school and its branches. In the study, secondary school and branch teachers had a higher cognitive, emotional and behavioral cynic viewpoint than primary school class teachers. In organizational citizenship behavior, there is a significant difference only in the dimension of sportsmanship; It has been found that class teachers have more sportsmanship behaviors than branch teachers. As a further consequence of the research, it has been found that organizational cynicism cognitive dimension and organizational citizenship are negatively and low meaningful related with all dimensions of benevolence, virtue, conscience and sportsmanship. There is also a negative relationship between the affective and behavioral dimensions of organizational citizenship and only the sportsmanship dimension of organizational citizenship. Ultimately, there is negatively and low meaningful relationship between organizational cynicism and organizational citizenship behavior.