Edremit Körfezi zeytin yapraklarının antioksidan özellikleri ile fenolik ve mineral bileşimleri üzerine mevsim ve yükselti faktörlerinin etkileri

Abstract

İnsanların tükettikleri gıdaların sağlıklarına olumlu katkılar yapmalarını istemeleri nedeniyle bitkisel ürünlere olan rağbet artmaktadır. Zeytin yaprakları da bu ürünlerden birisi olup, sahip olduğu yüksek fenolik madde içeriği ile dikkati çekmektedir. Özellikle oleuropeinin antioksidan ve antibiyotik özelliği gibi olumlu sağlık katkıları da zeytin yapraklarının önemini artırmaktadır. Bu çalışmada Ayvalık zeytin çeşidine ait zeytin ağaçlarından dört farklı yükseltiden ve dört farklı mevsimde toplanan zeytin yapraklarının antioksidan özellikleri ile fenolik ve mineral bileşimleri belirlenmiştir. Zeytin yapraklarının nem oranı %36,22 ile %45,32 arasında, kül oranı ise %4,57 ile %7,75 arasında saptanmıştır. 8,94 ile 41,80 mg GAE/g yaprak arasında tespit edilen örneklerin toplam fenolik madde miktarı istatiksel olarak yükseltiler arası farklılığa ilişkin önemli bir değişim saptanmazken, mevsimler arası farklılık p<0,001 önem seviyesinde bulunmuştur. Yaprakların DPHH radikallerini indirgeme özelliği % 93,80 ile % 95,43 arasındadır. Major olarak tespit edilen Kalsiyum ve Demir en fazla Şubat ayı 0 m yükselti örneklerinde bulunmuşken, Magnezyum ise en yüksek değerine Ağustos ayı 360 m yükselti örneğinde ulaşmıştır. Yaprak örneklerinde majör fenolikler oleuropein, luteolin ve çikorik asit olup bu bileşenlerin miktarlarının farklı mevsim ve yükselti örneklerinde değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir.

Olive tree (Olea europaea L.), is an economically important plant which table olive and olive oil is produced from its olive fruits and by-products during or at the end of the processing. Olive leaf is one of these prodocts and take attention with its high phenolic content. Positive health effects such as antioxidant and antibiotic properties of oleuropein increases the importance of olive leaves. In this study antioxidant properties, phenolics composition and mineral composition of olive leaves belong to Ayvalık olive cultivar have been determined. Collected in four different altitudes in four different seasons. Moisture content of olive leaves was detected between 36.22-45.32% and ash content was found to be between 4.57-7.75%. Total phenolic content (TPC) of the samples was between 8.94 and 41.80 mg GAE/g olive leaf. Altitude did not affect TPC statistically while different harvest seasons affected the TPC statistically (p<0.001). Antioxidative properties of the samples was evaluated between 93.80-95.43% inhibition value of DPPH radical. The highest Ca and Fe content was found in February and 0 m altitude sample while Mg was found in August season and 360 m altitude sample. Major phenolics of olive leaves were found to be oleuropein, luteolin and chicoric acid and a variability in terms of these contents was determined among the samples.