Karay Türkçesinde fiilimsiler

Abstract

Karaylar, nüfusları son derece azalmış ve dilleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış olan bir Türk topluluğudur. Çalışmamızda, giriş bölümünde Karayların tarihi ve Karay Türkçesi hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde isim-fiiller, sıfat-fiiller ve zarf-fiiller hakkında tanımlamalara ve adlandırmalara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Karay Türkçesindeki fiilimsi ekleri belirlenip incelenmiştir. İsim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil eklerini almış olan fiillerin kullanılış özellikleri, fonksiyonları ve cümle içindeki görevleri belirlenmiştir. Sıfat-fiil ekleri “Geniş Zaman İfadeli Sıfat-Fiil Ekleri”, “Gelecek Zaman İfadeli Sıfat-Fiil Ekleri” ve “Geçmiş Zaman İfadeli Sıfat-Fiil Ekleri” olmak üzere üç anagruba ayrılıp incelenmiştir. Zarf-fiil ekleri ise “Basit Zarf-Fiil Ekleri” ve “ Birleşik Zarf-Fiil Ekleri” olmak üzere iki alt başlıkta değerlendirilmiştir. Ekler incelenirken örneklemeler, Karay Türkçesi ile yazılmış olan dua kitapları, dergiler ve şiir kitaplarından yapılmıştır. Eklerin yer aldığı cümle örnekleri Türkiye Türkçesine aktarılmıştır.

Karaites are a Turkish community whose population has extremely diminished and their language which is in danger of extinction. In our study, information about history of Karaites and Karaim Turkic has been given generally in the introduction. In the second chapter, definitions and namings has been included about verbal noun, participle and gerundium. In the third chapter, verbals of Karaim Turkic has been identified and examined. The functions of the verbs which have taken the suffixes of verbal noun, participle and gerundium, their functions and their duties in the sentence have been determined. Participle suffixes three groups has been separated and examined: “Aorist Participle Suffixes”, “Future Participle Suffixes” and “Past Participle Suffixes”. Gerundiums has been studied in two subcategories: “Simple Gerundium Suffixes” and “Compound Gerundium Suffixes”. When the suffixes has been examined, samples has been made from prayer books, magazines and poetry books written in Karaim Turkic. The sentences in which the suffixes are included are transferred to Turkey Turkic.