1917 Balfour Deklarasyonu ve Filistin'e Yahudi Göçü

Abstract

Üç semavi dinin ortaya çıktığı ve kutsal kabul ettiği Kudüs şehrinin yer aldığı Filistin toprakları, jeopolitik, jeostratejik ve jeoekonomik açıdan burada yaşayan milletler ve küresel güçler için her zaman önem arz etmiş ve tarih boyunca siyasi, dini ve kültürel mücadelelerin yaşandığı bir bölge olmuştur. Tarihsel süreçte, Yahudilerin bu topraklardan değişik zamanlarda sürgün edilmeleriyle başlayan diaspora süreci, dünyanın farklı bölgelerinde bankacılık, finans ve ticaret yaparak yaşamlarına devam etmelerine neden olmuştur. 19. yüzyılın sonlarından itibaren Doğu Avrupa ve özellikle Rusya'da Yahudilere karşı baskı ve zulüm politikalarının izlenmeye başlamasıyla birlikte Yahudiler "Siyon’a dönüş” adıyla Filistin’e göç etmeye başlamışlardır. Siyonizm hareketinin de çabalarıyla başta Doğu Avrupa olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinden Filistin'e dalgalar halinde aliyah(göç) süreci yaşanmıştır. Yahudilerin bölgeye göç etmeye başlamasıyla birlikte Siyonistler ve Osmanlı Devleti arasındaki ilişkiler gerilmiştir. 1914 yılında I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile beraber daha uygun şartlar yakalayan Yahudiler, savaş yıllarında aliyah sürecini hızlandırmıştır. İngiliz Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour'un 2 Kasım 1917'de yayınladığı ünlü deklarasyon Yahudilerin Filistin’e dönüşleri açısından çok önemli bir kırılma noktası olmuştur. Savaş sırasında ve sonrasında bölgede kurulan İngiliz yönetimi bu deklarasyon doğrultusunda politikalar üretmeye devam etmiş ve bu sayede dünyanın değişik yerlerinden bölgeye Yahudi göçü hızlanmıştır. Bu göç süreci, 1948 yılında Filistin'de kurulan İsrail Devleti’nin temellerini oluşturan en önemli etken olmuştur.

Palestine where the sacred city of Jerusalem for the three religious movements situated has been geo-strategic, geo-economic and geo-politic region for various ethnic and religious groups and the World Powers. Throughout the centuries the region has been the arena for bitter struggles and oppositions. Historically, the Jewish Diaspora was established after the forced migration of the Jews from Palestine several times. Thus, Jewish people started to deal with the banking, trade and money business in order to survive in many countries. Since starting from the late nineteenth century Jews were under severe oppression in the Eastern Europe and Russia, they began immigrating Palestine by the impact of a new movement called “return to Zion”. Zionism as an ideal was very influential for this new wave of immigration to Palestine in the early twentieth century. After the new wave of Jewish immigration to Palestine, relations between the Jews and the Ottoman Empire were broken down. The First World War created new opportunities for the Jewish immigration movement when the Ottoman Empire took the side of the Germany. Britain was the key figure in the region after 1914. British government played a very important role by the declaration of the so called “Balfour Declaration in 1917” and controlling the area and allowing the mass immigration from all over the world to Palestine. Needless to say, this process of immigration was the most important factor for the foundation of Israel in 1948.