Karamık Gölü'nün (Afyonkarahisar) kültürel ve politik ekolojisi

Abstract

Bu çalışma Afyonkarahisar ilindeki Karamık Gölü’nü kültürel ve politik ekolojik perspektif ile incelemeyi amaçlamaktadır. Karamık Gölü uluslararası düzeyde önemli bir sulak alan olmasına rağmen şu ana kadar göl üzerine yapılan akademik çalışmalar alanın fiziki coğrafya özellikleri ve balık türleri üzerine olmuş, bütüncül olarak göl ve çevresini inceleyen bir çalışma henüz yapılmamıştır. Bu boşluğu doldurmak için alanın yerleşme tarihi, göl çevresindeki insan-çevre ilişkileri ve sulak alan yönetimi ile ilgili kararların nasıl verildiği araştırılmıştır. Çalışma şu soruları cevaplamayı hedeflemektedir: göl çevresinde geleneksel insan-çevre ilişkisi nasıldır ve bu ilişki zamanla nasıl değişmiştir? Bu değişimi etkileyen yerel, ulusal ve uluslar arası kararlar nelerdir? Bu değişimler sürdürülebilirlik hedefleri ile uyumlu mudur? Yerel halkın değişimlere gösterdiği tepki temelde nasıl şekillenmektedir? Bu soruları cevaplamak için alanda 3 yıl içerisinde değişik zamanlarda, 1 aydan uzun süren saha çalışması yapılmıştır. Bu saha çalışmalarında etnografik yöntem kullanılarak elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları Karamık Gölü ve yörede yaşayan insanlar arasında kopması mümkün olmayan bir bağ olduğunu göstermiştir. Alan bir dizi politik karar ve yerel uygulama sonunda fonksiyonlarını yitirmiş ve bu durum gittikçe daha da kötüleşmekte ve eğer tedbirler alınmazsa daha da kötüleşecek gibi görünmektedir. Alanın korunması için acil tedbirler alınmalıdır. Alanın korunabilmesi ve sağlıklı bir şekilde gelecek nesillere aktarılabilmesi için sulak alanların akıllı kullanımı ilkeleri doğrultusunda yönetilmeli; Karamık Gölü’nün asıl sahiplerinin, yüzyıllardır sulak alanla iç içe yaşayan yöre halkı olduğu unutulmamalı ve alandaki doğa koruma, yaban yaşamını olduğu kadar kültürel yaşamı da korumayı hedeflemelidir.

This study aims at investigating Lake Karamık, in Afyonkarahisar, with a cultural, political ecological perspective. Although Lake Karamık is an internationally important wetland, the previous studies on the lake have concentrated on some physical characteristics and fish species lacking a holistic approach. In order to fill that gap, the settlement history of the area, human-environment interaction in reference to the lake, and the decisions involving the management of the lake and agricultural lands around it were investigated. The research aims to answer questions like: What is the traditional human-environment interaction around the lake and how has this relationship changed over time? What local, national and international political decisions have affected this relationship? What kinds of changes have happened as a result of interaction of local, national and international actors involved in decision-making? Are these changes compatible with the sustainability targets? How have local people react and respond to the changes? To answer these questions more than a-one-month fieldwork spanning over a period of three years was conducted and data collected in the area and descriptive analysis method is used to interpret these data. The results showed that there has been an enduring relationship between people and the Lake Karamık. However the Lake ecosystem has degraded as a result of some political decisions in addition to some local usages and the situation worsens every day. Therefore urgent protection measures needed to be taken. In order to protect the area sustainably for future generations, the wise use principles of wetlands should be applied; local people should be seen an essential part of the management practice and nature protection efforts should concentrate on cultural life as much as biological life in the area.