Yapı sektöründe yapı bilgi modellemesinin adaptasyonu

Abstract

Mimarlık, mühendislik ve yapı sektörü, geçmişten günümüze insan hayatının ve ekonomik yaşamın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Dünya genelinde her geçen gün hızla artmakta olan nüfus ile daha nitelikli tesis tasarımı ve üretimine ihtiyaç duyulmuştur. Çağın gelişen ve ilerleyen teknolojisiyle birlikte firmalar artan rekabet ortamından başarıyla ayrılmak ve değişen trendlere uyum sağlamak amacıyla yeni arayışlara yönelmişlerdir. Teknoloji her alanda olduğu gibi mimarlık, mühendislik ve yapı sektörü (AEC)'nde de karşılaşılan pek çok engeli aşmak, süreçleri kolaylaştırmak ve hızlandırmak için zamanla daha fazla alternatif sunulmasına imkan sağlamaktadır. Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) sunulan bu teknolojiler arasında son zamanlarda en dikkat çekici ve önemi giderek artmakta olan yeniliklerden biridir. Yapı Bilgi Modellemesi tüm dünyada klasik yöntemlerden daha entegre bir proje yönetimi sağlayan, yapının bütün fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini 3 boyutlu bir model üzerinde birleştirerek bilgi olarak depolanayabilen ve yapının tüm yaşam döngüsü boyunca görev alan paydaşların ortak olarak bu sistemden yararlanabilmesini sağlayan bilgi paylaşım sürecidir. Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de son 10 yıldır firmalar BIM ile tanışmaya başlamıştır. Tanışılan her türlü yeniliğe karşı uyum sağlayabilmek basit birşey değildir ve bir adaptasyon süreci içermektedir. Teknolojinin son dönemde en önemli inovasyonu olan BIM'in (Yapı Bilgi Modellemesi) Türk yapı sektöründe adaptasyonunu incelemeyi amaçlayan bu çalışma için gerekli olan bilgiler yapılan literatür taraması sonucu elde edilen veriler doğrultusunda oluşturulan anket çalışması yapılarak toplanmıştır. Çalışma kapsamında serbest faaliyet gösteren ve BIM'i aktif olarak kullanan mimarlık ve mühendislik firmalarına ve henüz BIM kullanmayan firmalara iki ayrı formatta anket formu düzenlenmiş ve uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre BIM'in potansiyel faydalarının anlaşılmamış olması, bilgi paylaşımı için tanımlanmış ulusal bir standardın olmaması, bu yönde müşteri talebi olmaması, uzman iş gücü eksikliği olması, yazılım vb. maliyetlerin yüksek olması, tam anlamıyla bir üst yönetim desteğinin olmaması gibi etkili adaptasyon faktörleri tespit edilmiş olup, BIM kullanan ve kullanmayan firmalar arasında farklı adaptasyon sorunları olduğu gözlemlenmiştir. Türk yapı sektöründe BIM kullanımının yaygınlaşması ile ulusal ve uluslarası projelerde proje yönetimi, zaman yönetimi, maliyet yönetimi, tesis yönetimi, enerji ve kaynakların etkin olarak kullanılması, sürdürülebilirlik vb. gibi sağlayacağı faydalar ile firmaların rekabet ortamında farklılık yaratacağı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Architecture, engineering and construction sector has been an indispensable part of human life and economic life from past to present. The more qualified facility design and production has been needed with the rapidly increasing population throughout the world. Together with the developing and progressive technology of the era, companies have been looking for new quests in order to successfully leave from the increasing competition environment and to adapt to changing trends. Technology allows to offer more alternatives over time in order to overcome many obstacles encountered, to facilitate and accelerate processes also in architecture, engineering and construction (AEC) sector as in every other fields. Building Information Modeling (BIM) is one of the most remarkable and important innovations among these technologies. Building Information Modeling is the process of sharing information that enables them to benefit from this system, which provides a more integrated project management than classical methods and can be stored as information by combining all the physical and functional properties of the structure on a 3D model. As in the world, the companies in Turkey also began to meet with BIM in the last 10 years. It is not a simple thing to adapt to any innovation that has been introduced and includes an adaptation process. The necessary information for this study which aims to examine the adaptation of BIM (Building Information Modeling), which is the most important innovation of technology, in Turkish construction sector was collected by a questionnaire study based on the data obtained from the literature review. Within the scope of the study, two different forms of questionnaires were prepared and applied to the architectural and engineering companies that are freelance and using BIM actively and the companies that have not used BIM yet. According to the results, some adaptation factors, such as the potential benefits of BIM are not yet understood by the companies, the lack of a nationally defined standard for information sharing of BIM, the lack of customer demand, the lack of specialized labour force, high initial investment costs of BIM software, the lack of senior management support are detected, also some adaptation problems between the companies which use BIM and do not use BIM are observed. With the increase in the use BIM in the Turkish construction sector, with the help of some factors, such as project management of the national and international projects, time management, cost management, facility management, the effective use of energy and sources, sustainability etc., it is concluded that it would make a difference in the competitive environment of the companies.