İman ve mahiyeti konusunda mu'tezîle ile ehl-i sünnet polemiği

Abstract

İlk dönemlerden itibaren İslam mezhepleri tarafından üzerinde en çok tartışı-lan konuların başında iman kavramı ve mahiyetine ilişkin meseleler gelir. Bu tartışmanın ana çerçevesini ise, iman ile küfür arasındaki ayrımın ne olması gerektiği, mümin, kâfir ve fâsık kelimelerinin sınırlarının nasıl belirleneceği meselesi teşkil eder. Bu meseleler etrafında İslam, iman, marifet, ikrar ve amel kavramları, büyük günah işleyenin durumu, iman-amel ilişkisi, imanın artıp eksilmesi, iman-İslam ilişkisi gibi çeşitli konular tartışılmıştır. Bu maka-lede, iman ve mahiyetine ilişkin bu tartışmalar hakkında genel bilgi verildik-ten sonra, Mu'tezîle'nin konuya ilişkin görüşleri ve kullandığı delilleri ele alı-nacaktır. Ayrıca Ehl-i Sünnet'in Mu'tezîle'ye yönelttiği eleştirilere de temas edilerek, iman kavramı etrafında yürütülen tartışmaların genel bir değerlen-dirilmesi yapılacaktır.

The concept of faith and its nature has been one of the most hotly debated issues by the Islamic sects from the early times. The main framework of this discussion constitutes what the distinction should be between faith and unbe-lief and how to define the boundaries of muslim, unbeliever and siner. Vari-ous issues around Islam, faith, ingenuity, profess and action concepts, the condition of the great sinner, faith - act relationship, increase and decrease of faith and the relationship faith -Islam have been discussed.This article, after giving general information about the debate over faith, discusses Mu'tazilah's related views and evidences about the issue. In addition, after the Ahl al-Sunnah the criticism against Mu'tazilites has been mentioned, general as-sessment of the works of the debate around the concept of faith will be made.