Eğirdir gölüne kuzeyden dökülen akarsularda akım trendi ve yağış ilişkisi

Abstract

Problem Durumu: Günümüzde küresel iklim değişikliği ve bununla ilişkili olarak su kaynaklarındaki değişkenlik dikkati çekmektedir. Bu nedenle yüzey suları ile ilgili çalışmalar su kaynaklarının planlanmasında büyük önem taşımaktadır. Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, Isparta ilindeki Eğirdir Gölü’ne dökülen Pupa Hoyran ve Gelendost derelerindeki akım trendini ortaya koymak; trend üzerinde yağışın etkisini belirlemektir. Bu akarsulardaki değişimin ortaya konması, bölgede önemli doğal yaşam ve su kaynağı olan Eğirdir Gölü’nün gelecekteki beslenme koşulları hakkında fikir vermesi bakımından önemlidir. Yöntem: Bu amaçla, Pupa Hoyran ve Gelendost akım gözlem istasyonlarına (AGİ) ait akım verileri ile Gençali, Senirken ve Eğridir meteoroloji istasyonlarına ait yağış verileri analiz edilmiştir. Aylık ve yıllık veri setlerinde artış ya da azalış eğiliminin belirlenmesinde parametrik olmayan Mann- Kendall (MK) trend testi; olası eğilimin başlangıç zamanının tespitinde Mann-Kendall Mertebe Korelâsyon İstatistiği; zaman serisinde normallik şartına bakılmaksızın mevsimsel değişimi ortaya koyabilmek amacıyla Mevsimsel Mann-Kendall Testi kullanılmıştır. Akarsulardaki akım üzerine yağışın etkisini ortaya koymak amacıyla sıralı korelasyon testlerinden Spearman korelasyon ve Kendall tau tercih edilmiştir. Bulgular ve Sonuçlar: Sonuçlar, yağış verilerinde anlamlı bir trend belirlenememekle birlikte akarsuların yıllık akımlarda olmasa da bazı aylarda anlamlı azalış eğiliminin olduğunu göstermektedir. Akarsu akımlarındaki azalış eğilimin Eğirdir Gölüne dökülen tüm süreksiz akarsularda olduğu düşünülürse, göl ekosisteminin ve dolayısı ile biyo-çe-Öneriler: Akarsu akımlarındaki bu düşüş eğilimi su kaynaklarında planlama ve yönetim için önemlidir ve dikkate alınmalıdır. Aşırı su kullanımı kontrol edilmezse Eğridir Gölü ekosistemi tehlike altına girecektir. şitliliğin bu azalıştan etkileneceği söylenilebilir.Öneriler: Akarsu akımlarındaki bu düşüş eğilimi su kaynaklarında planlama ve yönetim için önemlidir ve dikkate alınmalıdır. Aşırı su kullanımı kontrol edilmezse Eğridir Gölü ekosistemi tehlike altına girecektir.

Statement of the Problem: Nowadays, it is noteworty that global climate change and its associated with water source variability. For this reason, studies on surface water is of great importance for planning water resorces. Purpose of the Study: The aim of this study is the put out the current trend of Pupa, Hoyran and Gelendost rivers flowing into the Lake Eğridir which are located in province of Isparta, and determine the effect of the rainfall on the trend. Streamflow trend is important that gives impressions for future about nutritional condition of Lake Eğirdir which is the root of natural life and one of the water resourse in the region. Methods: For this purpose, Pupa, Hoyran and Gelendost gauging stations and Gençali, Senirkent and Eğirdir weather stations were anayazed. Non-parametric Mankendall (MK) trend test was used to determine decrease or increase in the mounthly and annual data sets, and also Sequenal Mann-kendall Coralation Statistic was utilized for define the start time of posibble trends. Seasonal Mann-Kendall test is apllied for show the seasonal changes except normality reason at the time series. Spearman’s coralation test and Kendall tau rank corelatian tests were choosen for represent precipitation effect on the streamflow. Finding and Results: The results show that there isn’t establish a significant trend in precipitation however there is significant downward trend in sellected streamflow in some month, although there isn no trend in annual mean streamflow. Assuming that these decrease trends are shown in all other discontinous steams which flow into the Lake Eğirdir, it can be said that lake’s ecosystem and biodiversity will be affected by decreasing streamflows. Suggestions: Decreasing trend of streamflows is important for planning and management, and should be taken into account for water resource management. If the using of water don’t be controled, ecosystem of Lake Eğirdir will be in jeopardy