Determination of parameters affecting copper removal from solutions by clinoptilolite: Adsorption isotherm and thermodynamic

Abstract

Bir zeolit türü olan klinoptilolit minerali doğal katyon değiştiricilerden bir tanesidir. Bu çalışmada iyon değişimi metodu ile Bigadiç klinoptiloliti kullanarak çözeltilerden bakır iyonlarının giderimi araştırılmıştır. Deney- ler kesikli modda çözelti pH, sıcaklık, iyon şiddeti, NaOH ve KOH ile şartlandırmanın bir fonksiyonu olarak gerçekleştirilmiştir. Iyon değişimi reaksiyonu dengeye 24 saatte gelmiştir. Klinoptilolitin adsorpsiyon kapa - sitesi yüksek pH, yüksek sıcaklık ve düşük iyonik şiddet ile artmıştır. Ham klinoptilolitin NaOH ve KOH ile şartlandırılması sırasıyla 10.4 ve 10.06 kat kapasite artışı sağlamıştır. Kapasitenin sıcaklık artışı ile artması prosesin endotermik doğada olduğunu göstermiştir. Ayrıca, bakırın klinoptilolit ile iyon değişimi reaksiyonunun yüksek sıcaklıklarda kendiliğinden daha kolay gerçekleşeceği bulunmuştur. Klinoptilolitin maksimum kapasitesi NaOH ile şartlandırma sonrasında 48.45 mg g-1 olarak hesaplanmıştır. Sorpsiyon denge verileri Langmuir ve Freundlich mod- elleri ile analiz edilmiştir. İzotherm verilerinin Langmuir izotermine uyumunun Freundlich izoterminden çok daha iyi olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar, Bigadiç klinoptilolitinin özellikle NaOH ile şartlandırma sonrasında atık sulardan bakır gideriminde etkili bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir.

The clinoptilolite mineral which is a zeolite type is one of the natural cation exchangers. In this study, the removal of copper ions from solutions using Bigadiç clinoptilolite by ion exchange method was investi- gated. Experiments were carried out in batch mode as a function of the solution pH, temperature, ionic strength and conditioning with NaOH and KOH. The ion exchange reaction reached to the equilibrium within 24 hours. Copper sorption capacity of the clinoptilolite increased with high solution pH, high temperature, and low ionic strength. Conditioning of the raw clinoptilolite with NaOH and KOH provided 10.4 and 10.06 fold capacity increase re - spectively. The increase of capacity with temperature increase showed that the sorption process was endothermic in nature. Also, the ion exchange reaction between clinoptilolite and copper ions was found as more spontaneous at high temperatures. Maximum sorption capacity of the clinoptilolite sample was calculated as 48.45 mg g-1 after conditioning with NaOH. Sorption equilibrium data were analyzed by the Langmuir and Freundlich models. It was seen that the ftness of isotherm data to the Langmuir isotherm was very good than Freundlich model. The obtained results showed that the Bigadiç clinoptilolite would be used effectively in removal of copper ions from industrial wastewaters especially after conditioning with NaOH.