Madra Dağı ve çevresinin arazi örtüsü/kullanımındaki zamansal değişimin uzaktan algılama yöntemi İle değerlendirilmesi

Abstract

Problem Durumu: Arazi örtüsündeki değişiklikler doğal nedenlerle gelişen bir süreç olduğu gibi insanoğlunun ihtiyaçları doğrultusunda da önemli ölçüde mey- dana gelmektedir. İnsanoğlu farklı ihtiyaçları nedeniyle arazi örtüsünde kalıcı de - ğişikliklere neden olmaktadır. Dağlık alanlar, diğer jeomorfolojik birimler kadar olmasa da arazi kullanımı deği- şiminden etkilenen önemli birimlerdendir. Türkiye’deki şehir yerleşmeleri genel- likle düz ve ovalık alanlarda karşımıza çıkmaktadır. Buna karşılık dağlık alanlar ise kırsal yerleşmelere daha fazla ev sahipliği yapmaktadır. Dağlık peyzajlar, daha çok tarım ve ormancılık faaliyetleri şeklinde insanlar tarafından kullanılan me - kanlardır. Bu arazi kullanım faaliyetleri farklı düzeylerde çevre sorunlarına (eroz - yon, biyoçeşitliliğin azalması, su kaynaklarının azalması vb.) neden olmaktadır. Bu bağlamda, dağlık alanlardaki arazi örtüsü/kullanımındaki zamansal değişimi tespit etmek, değerlendirmek ve çözüm önerileri sunmak önem arz etmektedir. Araştırmanın Amacı: Farklı tarihlere ait uydu görüntülerini kullanarak Madra Dağı ve çevresinin arazi örtüsündeki/kullanımındaki zamansal değişimin tespit edilip değerlendirilmesi bu araştırmanın temel amacıdır. Arazi örtüsündeki/kulla- nımındaki değişimin uydu görüntülerinden elde edilen haritalar aracılığı ile tespit edildiği bu araştırmada, hazırlanan haritalar ve tablolar kullanılarak; alandaki deği- şimin türü, yönü ve miktarı belirlenmiş ve bu değişimler nedenleri ile açıklanmıştır. Yöntem: 1987–2000 yılları arasında arazi örtüsünde meydana gelen değişimi saptamak için 05.05.1987 tarihli Landsat TM ve 07.06.2000 tarihli Landsat ETM uydu görüntüleri kullanılmıştır. İki farklı zamana ait Landsat uydu görüntüleri kontrolsüz ve kontrollü sınıflandırma teknikleri kullanılarak sınıflandırılmış ve alandaki arazi örtüsü/kullanımı değişimleri tespit edilmiştir. Ayrıca Madra Dağı ve çevresine ait 24 paftadan oluşan 1/25 binlik topografya ve arazi kullanım ha- ritaları da araştırmada kullanılan temel veriler arasındadır. Bulgular ve Sonuçlar: Uydu görüntüleri kullanılarak Madra Dağı ve çevre - sindeki arazi örtüsü ve kullanımındaki değişim, 1987 – 2000 yıllarını kapsayan 13 yıllık bir süreç zarfında ortaya koyulmuştur. Elde edilen bulgular sonucunda araştırma alanının %35’lik bir kısmında değişimin olduğu sonucuna varılmıştır. Madra Dağı ve yakın çevresinde orman tahribatından dolayı ormanlık alanların azaldığı; buna karşılık yerleşme, tarım ve meyvelik–zeytinlik alanlarının arttığı hipotezi doğrulanmıştır.

Problem Statement: The changes in the land cover can occur both in the na- tural process and significantly through the needs of human beings. Human be- ings cause permanent changes in the land cover because of their different needs. Mountain areas, although not as much affected as other geomorphologic units, are important units which are affected by land use. City settlements in Turkey are ge - nerally in plain and lowland areas. Contrary to this, mountain areas host more ru- ral areas. Mountain landscapes are areas which are used for agriculture and lum- bering activities by people. These kind of activities related with land use cause some environmental problems (erosion, reduction in biodiversity and fresh water resources) on different levels. In this respect, it is important to identify and eva- luate the change in the land cover use in time and provide solutions . Purpose of the Study: The main purpose of this study is to identify and evalu- ate the change in the land cover of Madra Mountain and its environment in time by using satellite images of different dates. In this work, in which the change in the land cover is identified by maps, the type, direction and amount of the change are explained with its causes by maps. Methodology: To determine the change in the land cover between 1987 and 2000, the images of Landsat TM and Landsat ETM satellites are used; dated 05.05.1987 and 07.06.2000 respectively. The Landsat images of different times are classi- fied by using controlled and uncontrolled classifying techniques and the change in land cover / use have been identified. Also topography maps, which are sca- led as 1/25000 covering 24 sections on Madra Mountain and its environment, are among the main data used in this study. Results and Conclusions: The changes in the land cover and its use in Madra Mountain and its environment between 1987 and 2000 have been identified by using satellite images. As a result of the findings, change has been identified in an area covering 35% of the research area. The hypothesis about the reduction in the forest area of Madra Mountain and its environment because of the devasta- tion of forests; and the expansion of settlement, agriculture, olive and fruit areas, has been proved.