İlkokul öğrencilerinin beslenme çantaları içeriğinin farklı değişkenler açısından irdelenmesi: Bursa örneği

Abstract

Beslenme insan yaşamının her döneminde büyük bir yer tutar. Anne karnından başlayıp ölümüne kadar devam eden alışkanlıklarımızdan biridir. Bu alışkanlığımızı küçük yaşta doğru bir şekilde kazanmamızda ki en büyük faktör ise anne-babadır. Kazanılan yanlış beslenme alışkanlıkları ilerleyen dönemlerde meydana çıkabilecek birçok rahatsızlığın temelini oluşturan en önemli faktörlerin arasında yer alır. Bireyler okul çağına geldikleri zaman genellikle en az bir öğününü okulda geçirmek zorundadırlar. Bu zaman diliminde genel olarak aileler tarafından hazırlanan beslenme çantasının içerisinde yer alan gıdaları tüketirler. Bu çalışma ilkokul öğrencilerinin beslenme çantalarının içeriğinin farklı değişkenler açısından irdelenmesi adına yapılmıştır. Bu değişkenler; öğrencilerin beden kitle indeksi, velilerin çocuk beslenmesine ilişkin görüşleri ve ailenin toplam gelir düzeyi, eğitim durumlarıdır. Yapılan çalışma karma desenli bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemi, Bursa ili merkez ilçelerinden rastgele seçilen 4 adet ilkokulda eğitim gören 1. ve 2. Sınıf öğrencilerinden toplam 74 öğrenci ve velileri, çalışmanın yürütüldüğü sınıfların sınıf öğretmenleridir. Araştırmada veri toplama aracı olarak; öğrencilerin beslenme çantalarının içeriğini belirlemek adına gözlem formu, velilere, çocuk beslenmesine ilişkin görüşlerini belirttiği tutum ölçeği uygulanmıştır. Öğretmenlerle de bu konu ile ilgili fikirlerine yönelik yarıyapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Araştırmadan toplanan nicel veriler SPSS 17.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda öğrencilerin beslenme çantalarının içeriği ile araştırdığımız değişkenler arasında anlamlı bir ilişki çıkmamıştır. Bu da bize velilerin beslenme çantası hazırlarken gelişi güzel hazırladıklarını, beslenme ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıklarını ya da yeterli bilgiye sahip olsalar bile uygulama konusunda bir takım sıkıntıların olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin beslenme çantası puanlarının oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir yani öğrenciler yetersiz ve dengesiz beslenmektedir. Öğretmenlerle yapılan görüşme sonucunda elde ettiğimiz nitel veriler de çalışmanın sonucunu destekler nitelikte ortaya çıkmıştır.

Eating has a very important place in every period of human life. It starts in the womb and continues until death. The most important factor in acquiring this habit correctly at a young age is parenting. Acquiring bad eating habits is the basis of many potential illnesses. When children attend school, they usually have to take at least one meal with them to school. They generally consume food in lunch bags prepared by their families. This study examines the content of the lunch bags of primary school students and a set of variables. The body mass index of the students, parents' opinions about child nutrition and total family income levels, education situations. This is a mixed patterned study. The sample of the study included 74 students and their parents from 4 different primary schools, randomly selected from the central districts of Bursa, as well as their homeroom teachers. An observation form (to determine the contents of the lunch bags of the students lunch bags) and an attitude scale (to determine parents’ opinions about child nutrition) were administered. Semi-structured interviews were conducted with the teachers about their ideas on this subject. The quantitative data were analyzed using SPSS 17.0 software. The data analysis indicated that there were no significant relationships between the contents of students lunch bags and the variables investigated. This shows that the parents prepare their children’s lunch bags randomly that they do not know enough about nutrition standards or that they have problems with putting it into practice even if they know about nutrition standards. The students’ lunch bag scores of were quite low, and as a result the students were eating inadequate and nutritionally unbalanced lunches. The qualitative data from the teacher interviews is also presented to support the study results.