Ekolojik koşullara göre arazi kullanım kabiliyeti sınıflandırması: Altıeylül İlçesi (Balıkesir)

Abstract

Bu çalışmaya konu olan Balıkesir İli Altıeylül ilçesi, Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümünde Karesi Yöresi sınırları içinde yer almaktadır. Bu çalışma, ilçenin ekolojik koşullara göre arazi kullanım kabiliyetinin sınıflandırmasını ve arazi kabiliyet sınıflarının dağılımını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma sonucunda belirlenen yeni arazi kabiliyet sınıfları ile TOPRAKSU tarafından 1978 yılında yapılmış olan arazi kabiliyet sınıfları karşılaştırılarak iki sınıflama arasındaki değişimler ortaya konulmuştur. Çalışmanın hazırlanması sürecinde, literatür taraması ile saha ve konu hakkında altyapı oluşturulmuştur. Akabinde inceleme alanına ait 1/25000 ölçekli topografya haritaları temin edilerek ekolojik özelliklerin belirlenmesi amacıyla iklim, jeomorfoloji, ana materyal, bitki örtüsü, mevcut arazi kullanımı ve sosyo-ekonomik faktörleri açıklayan haritalar oluşturulmuştur. Oluşturulan veriler kullanılarak ArcGIS 10.5 yazılımı ile arazi kabiliyetleri kullanıcı kontrollü çakıştırma (manual overlay) yöntemi kullanılarak arazi kullanım kabiliyetleri belirlenmiştir. Altıeylül İlçesi’nin TOPRAKSU tarafından üretilmiş arazi kabiliyet sınıflaması ile bu çalışmada Atalay Yöntemi’ne göre üretilmiş arazi kullanım kabiliyeti verileri arasında önemli farklar tespit edilmiştir. Arazi kullanım kabiliyet sınıflarındaki değişim 499,95 km2 olup, ilçe arazilerinin %54’üne karşılık gelmektedir. Değişimler kabiliyet sınıfları bazında ise şu şekildedir; I. Sınıf araziler %2,4 artarak %10,6, II. Sınıf araziler %3,2 artarak %13,9, III. Sınıf araziler %7,6 artarak %12,9, IV. Sınıf araziler %3,2 artarak %10,4’e çıkmıştır. Tarıma uygun araziler toplamda %31,4’den %47,8’ e yükselmiştir. Tarıma uygun olmayan arazi sınıflarında değişim ise şöyledir: VI. Sınıf araziler %21,2’den %13,5’e, VII. Sınıf araziler %41,8’den %37,7’ye VIII. Sınıf arazilerde ise %1,6’dan %1,1’e düşmüştür. Bu çalışmada TOPRAKSU ile ATALAY Yöntemi arasında tespit edilen fark %54’dür. Bu gibi yüksek bir değer, ülkemiz arazi koşullarının A.B.D.’nin geliştirdiği arazi kabiliyet sınıflamasına pek uygun olmadığını göstermiştir. Arazi kullanım kabiliyeti çalışmalarında Atalay Yöntemi’nin kullanılması daha doğru sonuçlar ortaya çıkaracaktır.

Altıeylül, one of the central district of Balıkesir province is located in South Marmara of Marmara region in NW Turkey. This study is prepared to determine the distribution of land use capability classes according to ecological conditions. At the end of the study, it was determined differences and changes between new land use capability classification and TOPRAKSU land use capability classification. In the process of preparation of the study infrastructure has been created about the study area, subject and literature review. In order to determine the ecological characteristics of the study area 1/25.000 scale topographical maps used. Climate, geomorphology, geology, vegetation, existing land use and socio-economic factors were mapped. These data were overlapped by user-controlled overlay method in ArcGIS 10.5 software and new land use capabilities were determined. Significant differences were determined between the land capability classification produced by TOPRAKSU and the land use capability data generated according to Atalay Method produced in this study. The change in the land use capability classes is 499,95 km2, which corresponds to 54% of the district lands. On the basis of capability classifications, changes are as follows; I. class lands increased by 2.4% to 10.6%, II. Class lands increased by 3.2% to 13.9%, III. Class lands increased by 7.6% to 12.9%, IV. class lands increased by 3.2% to 10.4%. Agricultural land has increased from 31.4% to 47.8% in total. Change in land classes which are not suitable for agriculture is as follows: VI. Class lands from 21.2% to 13.5%, VII. Class lands from 41,8% to 37,7%, VIII. Class land decreased from 1.6% to 1.1%.In this study, the difference between TOPRAKSU and ATALAY Method is 54%. Such a high value has shown that the land conditions of our country are not well suited to the land capability classification developed by the USA. The use of ATALAY Method in land use capability studies will produce more accurate results.