İmam Mâtürîdî’ye göre musibetler karşısında insanın konumu

Abstract

Yeryüzünde varlıklar içinde farklı özelliklerle yaratılan insan, akıl nimeti başta olmak üzere birçok hususta sayısız meziyetlerle donatılmıştır. Allah, insanı yeryüzünde kendisine halife olarak yaratmış, eşref-i mahlûkât kılmış ve ona yaşadığı âlemi imar etmesi için sorumluluklar bahşetmiştir. Kuşkusuz, beşeriyetin en büyük sorumluluğu, Cenâb-ı Allah’a karşı ubûdiyetini yerine getirmektedir. İnsan, kulluğun gereği olarak yaşamı boyunca farklı türden denenmeye tâbi tutulmaktadır. Bu çalışmada ilk olarak, İmam Mâtürîdî’nin biyografisine yer verilmiştir. Ardından musibet kavramının muadili olarak zikredilebilecek kelimeler tespit ve tahlil edilmiştir. Daha sonra, kelâm düşüncesinde musibetin hangi başlıklarda sunulduğu ve bu konuda bazı âlimlerin fikirlerine başvurulmuştur. Ayrıca bu çalışmamızda, İslâmî gelenekte önemli bir mevkiye sahip olan İmam Mâtürîdî’nin, Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsirinden hareketle Kur’an-ı Kerîm’de musibete dair yer alan bütün âyet-i kerîmeler etraflıca ele alınıp “insan” merkezli olarak incelenmiştir. Yine bu çerçevede bir kısım âlimlerin görüşleri ortaya konulmuş ve bu görüşler çalışmamızın omurgasını oluşturan Ehl-i sünnet ekolünün öncü ismi İmam Mâtürîdî’nin görüşleri ile mukayese edilmiştir.

Man, who was created with different characteristics in beings on earth, is endowed with numerous virtues in many aspects, especially the blessing of reason. Allah has created man as a caliph on earth, made him an ashraf and bestowed upon him responsibilities for the development of the world in which he lives. Undoubtedly, the greatest responsibility of humanity is fulfilling its ubud towards Almighty Allah. Man is subjected to different kinds of trials throughout his life as a requirement of servitude. In this study, the biography of Imam Maturidi is included for the first time. Then, words that can be mentioned as an equivalent of the concept of calamity were identified and analyzed. Later, in the thought of kalam, the topics in which the calamity is presented and the ideas of some scholars were applied in this regard. In addition, in this study, based on the exegesis of Imam Maturidi, who has an important position in the Islamic tradition, called Ta'vilat al-Qur'an, all the verses of the Qur'an related to the calamity in the Qur'an were examined thoroughly and “human-centered”. In this context, the views of some scholars were put forward and these views were compared with the views of Imam Maturidi, the leading name of the Ahl-i Sunnah school, which forms the backbone of our study.